در ابتدای مقاله، پیش از بررسی مزیتها و انواع پچ کورد شبکه، به معرفی آن میپردازیم. حتی اگر اسم پچ کورد به گوشتان آشنا نباشد، به احتمال زیاد با آن سروکار داشتهاید. بهعنوان مثالی ساده، شما برای اتصال کامپیوتر به مودم، از پچ کورد استفاده میکنید. در ادامهی مقاله با ما همراه باشید و هر چیز که راجع به پچ کورد نمیدانید را همراه ما بیاموزید.
پچ کورد چه کاربردی در شبکه دارد ؟
در پاسخ به سوال پچ کورد شبکه چیست ؟ باید بگوییم، کابل شبکهای است که کوتاه شده (تقریبا بین 0.5 تا 20 متر) و دو سر آن به سوکت شبکهی RJ-45 پانچ شده است.
پچ کورد شبکه یکی از تجهیزات پسیو شبکه است که برای برقراری ارتباط و انتقال دیتا بین اجزای مختلف شبکه استفاده میشود. برای مثال، برای اتصال پچ پنل به سوییچ شبکه یا اتصال بین کامپیوتر و پریز شبکه از پچ کورد استفاده میشود. جنس روکش آن از PVC یا LSZH است که PVC مقاومت بالایی دارد و LSZH علاوه بر مقاومت بالا، در زمان آتشسوزی دود سمی تولید نمیکند.
انواع مختلف پچ کورد شبکه
پس از بررسی سوال پچ کورد چیست ؟ و ماهیت آن، با انواع پچ کورد شبکه آشنا میشویم. همانطور که گفتیم، پچ کورد و کابل شبکه هر دو ماهیت یکسانی دارند؛ در نتیجه، تمام دستهبندیهای کابل شبکه، برای پچ کورد هم وجود دارد.
انواع پچ کورد بر اساس سرعت انتقال اطلاعات
پچ کوردها بر اساس سرعت انتقال اطلاعات و پهنای باند به کتگوریهای مختلف (از Cat1 تا (Cat8 دستهبندی شدهاند. هر چه عدد کنارCat بزرگتر باشد، یعنی نسبت به نسلهای قبلی پیشرفتهتر است و سرعت انتقال اطلاعات و پهنای باند بیشتری دارد. حروف e یا a کنار عدد هر نسل هم نشاندهندهی پیشرفتی جزئی در سرعت انتقال اطلاعات همان نسل است. در جدول زیر اطلاعاتی راجع به هر نسل قابل مشاهده است.
Cat1 تا Cat4 دیگر در شبکه کاربردی ندارند و بهجای آنها از نسلهای جدیدتر مانند پچ کورد Cat6 استفاده میشود.
دستهبندی | حداکثر سرعت (مگابیت در ثانیه) | حداکثر پهنای باند (مگاهرتز) | ساختار کابل | کاربرد |
Cat1 | 1 | 1 | UTP | سیم تلفن |
Cat2 | 4 | 4 | UTP | تلفن (استفاده کم) |
Cat3 | 16 | 16 | UTP | اترنت BaseT 10 |
Cat4 | 20 | 20 | UTP | Token Ring (استفاده کم) |
Cat5 | 100 | 100 | UTP | اترنت سریع |
Cat5e | 1000 | 100 | UTP | اترنت گیگابایتی |
Cat6 | 10000 | 250 | UTP یا STP | اترنت 10 گیگابایتی |
Cat6a | 10000 | 500 | STP | اترنت 10 گیگابایتی |
Cat7 | 10000 | 600 | STP | اترنت 10 گیگابایتی |
Cat8 | 40000 | 2000 | STP | اترنت 40 گیگابایتی |
انواع پچ کورد شبکه بر اساس شیلد و فویل
پیش از بررسی این دستهبندی از پچ کورد، باید بدانیم که: ساختار کابل پچ کورد چیست ؟
پچ کورد یا کابل شبکه از 8 رشته سیم تشکیل شده است. این 8 رشته سیم برای کاهش اختلال الکترومغناطیسی یا جلوگیری از ایجاد نویز، دوبهدو به هم تنیده شدهاند.
در ساختار بعضی از پچ کوردها، برای محافظت بیشتر جهت عدم ایجاد نویز و از دست رفتن دیتا در مسیر، از شیلد یا محافظ استفاده میشود. انواع پچ کورد بر اساس شیلد دار بودن یا نبودن و همچنین بر اساس محل قرار گرفتن این شیلد، به دستههای زیر تقسیم میشوند.
- UTP یا U/UTP: در ساختار این نوع از پچ کورد، هیچ شیلدی استفاده نشده است.
- STP یاS/UTP : در این نوع، دور تمامی 4 جفت سیمها شیلد بافتهشده کشیده شده است.
- FTP یا F/UTP: در پچ کورد FTP دور تمام 4 جفت سیمها، فویل قرار گرفته است.
- SFTP یا SF/UTP: دور تمام سیمها یعنی هر 4 جفت، هم شیلد بافته شده و هم فویل وجود دارد.
- U/FTP: دور هر جفت سیم، بهصورت جدا فویل کشیده شده است، ولی دور تمامی 4 جفت چیزی وجود ندارد.
- S/FTP: دور هر جفت بهصورت جدا فویل و علاوه بر آن دور 4 جفت بهصورت کلی شیلد بافتهشده وجود دارد.
- F/FTP: در این نوع، هم دور هر جفت بهصورت جدا هم دور 4 جفت سیم بهصورت کلی، فویل وجود دارد.
سوکت مورد استفاده در پچ کورد
سوکتهایی که به پچ کوردها وصل هستند، یعنی سوکتهای RJ-45 (شبکه) و RJ-11 (تلفن) در دو نوع شیلددار (SFTP) و بدون شیلد (UTP) تولید میشوند. در تمامی پچ کوردهایی که در دستهبندی بر اساس شیلددار بودن یا نبودن مطرح کردیم، بهجز U/UTP از سوکت شیلددار یا SFTP استفاده شده است.
یکی بودن استاندارد اجزای شبکه مانند کابل، سوکت، پچ کورد و کیستون شبکه امری ضروری است. در غیر این صورت تجهیزات نمیتوانند از تمامی پتانسیل خود استفاده کنند و سرعت و عملکرد شبکه کاهش پیدا میکند.
انواع مختلف پچ کورد فیبر نوری
پچ کورد فیبر نوری هم، از کابل کوتاهشدهی فیبر نوری و پانچشده به کانکتور نوری تشکیل شده است. از آن برای برقراری ارتباط بین تجهیزات یک شبکهی فیبر نوری استفاده میشود. این پچ کوردها سرعت انتقال اطلاعات بالا و کمترین مقدار نویز را دارند. جنس روکش آنها هم از PVC، OFNR یا LSZH است.
پچ کوردهای فیبرنوری بر اساس ویژگیهای مختلف به دستههای زیادی تقسیم میشوند. برای مثال، بر اساس نوع فیبر استفادهشده، به دو دستهی کلی سینگل مود (single mode) و مولتی مود multimode)) و همچنین بر اساس تعداد فیبر به دو دستهی سیمپلکس (Simplex) و داپلکس (Duplex) تقسیم میشوند.
یکی دیگر از دستهبندیهای پچ کورد فیبر نوری، بر اساس کانکتور انتهایی آن است. پچ کوردهای فیبر نوری در انواع مختلف FC، ST، LC و… طبقهبندی میشوند که در ادامه چند مورد از آنها را معرفی میکنیم.
- پچ کورد SC: دو سر این پچ کورد به کانکتور SC وصل شده است که با نام کانکتور میدانی یا مشترک هم شناخته میشود. این پچ کورد در دو نوع سیمپلکس و داپلکس تولید میشود. ساختار پچ کورد SC از نوع فشار و کشش است و میتوان از آن در 1000 چرخهی اتصال استفاده کرد. این پچ کورد به دلیل هزینهی کم، سادگی و دوام بالا، در وزارتخانهها، شرکتهای نفت و مخابرات استفاده میشود.
- پچ کورد FC: دو سر انتهایی آن به کانکتور FC یا ثابت متصل شده و بدنهی فلزی دارد. بهصورت چرخشی نصب میشود و به دو صورت مالتی مود و سینگل مود تولید میشود. این پچ کورد فیبر نوری برای استفاده در محیطهایی با لرزش زیاد مناسب است.
- پچ کورد LC: LC مخفف عبارت Lucent connector به معنای کانکتور لوسنت است. طراحی ساختار آن به سبک فشار و چفت شدن است، بدنهی پلاستیکی و جنس سرامیکی دارد. این پچ کورد به دلیل فرم کوچک، محبوبیت دارد و برای استفاده در مناطق پرتراکم مناسب است.
از دیگر پچ کوردهای فیبر نوری در دستهبندی بر اساس کانکتور، میتوان به پچ کوردهای ST، MTRJ وMU اشاره کرد.
استفاده از پچ کورد بهتر است یا کابل شبکه؟
معمولا هزینهی استفاده از پچ کورد برای تشکیل زیرساخت شبکه از هزینهی استفاده از کابل بیشتر میشود. آن هم به دلیل قیمت بیشتر پچ کورد است. از طرفی، برای استفاده از کابل هم به نیروی انسانی جهت سوکت زدن دو سر کابل شبکه نیاز است. در این شرایط هزینهی نیروی انسانی با هزینهی اختلاف قیمت پچ کورد و کابل شبکه تقریبا یکسان خواهد شد.
علاوه بر این، در سوکت زدن کابل شبکه احتمال خطای انسانی وجود دارد و تهیهی پچ کورد بهصورت آماده این مشکل را از بین خواهد برد. از دیگر مزیتهای پچ کورد نسبت به کابل شبکه میتوان به تنوع رنگی موجود در انواع پچ کورد اشاره کرد که باعث مدیریت و عیبیابی راحتتر میان کابلها و اتصالات میشود.
در حالت کلی انتخاب بین پچ کورد و کابل، به نیازها و اندازهی شبکه و هزینهی در نظر گرفتهشده بستگی دارد. برای مثال، در یک شبکهی کوچک که نیازی به سوکت زدن تعداد بسیار زیادی کابل نیست و صرفهجویی در هزینه در اولویت قرار دارد، استفاده از کابل بهتر است.
بیشتر بخوانید :
انواع تجهیزات پسیو و اکتیو چه نقشی در زیر ساخت شبکه دارند ؟
آموزش مرحله به مرحله سوکت زدن کابل شبکه
راهنمای خرید رک شبکه : بررسی فاکتورهای مهم در انتخاب یک رک مناسب
نظرات در مورد : مزیتهای انواع پچ کورد که از آن خبر ندارید