سوراخ لایه اوزون،هر روز بزرگتر از دیروز!

لایه اوزون لایه‌ ای است به ضخامت ۳۰۰ دابسون (۳ میلی‌متر) که در لایهٔ استراتوسفر جو زمین با غلظت بالایی از مولکول اوزون (O۳) قرار دارد که در سال ۱۹۱۳توسط دو فیزیک‌دان فرانسوی به نام‌های شارل فابری و هانری بویسون کشف شد.این لایه با جذب ۹۹٫۹–۹۵ درصد پرتو فرابنفش خورشید، موجب ادامهٔ زندگی بر روی کرهٔ زمین می‌شود.این لایه همچنین پرتوهای پرانرژی فرابنفش را جذب کرده و آن‌ها را به شکل پرتوهای فروسرخ در می‌آورند و به سطح زمین می‌فرستند.

برای اولین باردر اوایل سال ۱۹۳۰، ترکیباتی به نام کلروفلوئوروکربنها (سی‌اف‌سی‌ها) در ایالات متحده آمریکا اختراع‌شد و در صنعت و خانه مورد استفاده قرار گرفت. این ترکیبات به استراتوسفر راه یافتند.از آن زمان عناصر کلر و برم موجود در آن‌ها طی واکنش‌های شیمیایی موجب تخریب تدریجی لایهٔ اوزون به ویژه بر فراز قطب جنوب شدند.حال دانشمندان ناسا و اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا پی برده اند که طی سال جاری میلادی سوراخ اوزون بر فراز قاره قطب جنوب نسبت به سال‌های گذشته بزرگتر شده است.دمای سرد غیرمنتظره و دینامیک‌های ضعیف در استراتوسفر قطب جنوب از جمله مواردی هستند که در سال 2015 به بزرگتر شدن سوراخ لایه اوزون بر فراز این قطب کمک کرده اند.

سوراخ ازن قطب جنوب در طول فصل بهار در نیمکره جنوبی (اوت و سپتامبر) به دلیل سطوح بالایی از اشکال شیمیایی فعال کلر و بروم در استراتوسفر شکل گرفته و گسترش می‌یابد.اوایل ماه اکتبر، سوراخ اوزون به اوج اندازه خود یعنی 28.2 میلیون کیلومتر مربع گسترش یافت که منطقه‌ای بزرگتر از قاره آمریکای شمالی است. در طول ماه اکتبر، بزرگی این سوراخ به همان اندازه باقی ماند.

در سال گذشته در روز 11 سپتامبر (20شهریور 1393) سوراخ ازن به اوج خود یعنی 24 میلیون و 100 هزار کیلومتر مربع رسید که در مقایسه با 23 سال قبل به طور متوسط چهار برابر شده است.گفتنی است بزرگتر شدن حجم سوراخ اوزون افزایش پرتو فرابنفش مضر در سطح زمین را به ویژه در قطب جنوب و نیمکره جنوبی سبب خواهد شد.

برای آگاهی از آخرین اخبار و تازه های دنیای تکنولوژی و پیوستن به کانال زوم تک در تلگرام، اینجا کلیک کنید.