روش بازیابی فایل‌ها در تمامی سیستم‌عامل‌ها – راهنمای اندروید، iOS، ویندوز و Mac

احتمالاً یکی از بدترین لحظاتِ دیجیتالی امروزه، فهمیدن اینست که فایلی بسیار مهم را اشتباهاً پاک کرده‌اید و الان هم ایده‎‌‌ای ندارید چگونه آن را بازیابی کنید. خب این راهنمای شما برای انجام این کار است.

اکثر دستگاه‌های امروزی، وقتی یک فایلی حذف می‌شود، آن را “حذف” نمی‌کنند. با فشردن دکمه‌ی حذف، شما در حقیقت دارید به سیستم عامل می‌گویید: “این کمی فضای جدید است که می‌تواند پر شود”. پس عملاً، اگر سریع عمل کنید، امکان بازگردانی وجود دارد؛ چراکه فایل اصلاً هنوز حذف نشده از روی سیستم شما. برای این کار به یک نرم‌افزار بازیابی لازم دارید که گستره‌ی وسیعی از آن‌ها به صورت رایگان قابل دسترسی هستند. در این راهنما به آن‌ها هم اشاره می‌کنیم.

بک‌آپ بگیرید.. حتماً بک‌آپ بگیرید..

احتمالا کار درستی نیست به کسی که عاجزانه به دنبالِ راهی برای بازیابی یک سری فایل بسیار مهم است، بگویی باید بک‌آپ گرفت، اما حقیقت این است که دلایل برای بک‌آپ گرفتن و مهمتر از آن راه‌های آسان و رایگان برای انجام این کار اینقدر پرتعداد هستند که اگر هنوز بک‌آپی از اطلاعاتتان ندارید، باید از خود بپرسید “چرا؟”

اولین و آسا‌ترین راه، البته برای کسانی که از حجم کافی اینترنت و سرعت خوبی برخوردارند، استفاده از سرویس‌های ابری است. سرویس‌هایی مثل iCloud، DropBox، Google Drive و خیلی سرویس دیگر (همینطور سرویس ایرانی پرشین گیگ) همه و همه راه‌های بسیار آسان بک‌آپ گرفتن از اطلاعات هستند.

در صورتی که از اینترنت مناسب برخوردار نیستید، استفاده از روش‌های بک‌آپ بر روی فضای هاردها، روشی جایگزین است. برای این منظور، ویندوز و Time Machine مکینتاش مخصوصاً طراحی شده‌اند. به غیر از اینها، تعداد بسیار زیادی نرم‌افزارهای ثالثِ بسیار خوب برای گرفتن بک‌آپ وجود دارد که با کمی جستجو می‌توان آنها را یافت.

سرویس‌های ابری که ذکر کردیم مشکل حذف یک فایل را از مشکل به اتفاقی عادی تبدیل می‌کنند. وقتی بک‌آپ گرفته باشید با استفاده از آن‌ها، مثلا DropBox، صرفآً نیاز است وارد وبسایت Dropbox.com شوید و بر روی Deleted Files را کلیک کنید. با استفاده از گزینه بازیابی restore می‌توان هر فایل تازه حذف شده‌ای را بازیابی کرد.

بازیابی یک فایل در ویندوز و Mac

اگر فایل‌های حذف شده را از The Trash و یا Recycle bin حذف کرده‌اید، باید از یک نرم‌افزار ثالث برای بازیابی آن‌هال استفاده کنید. احتمالاً یکی بهترین و محبوب‌ترین ابزارهای بازیابی در ویندوز،  Recuva است. نرم‌افزاری که در حالت عادی رایگان است و آن را می‌توان از خود وبسایت دریافت کرد و برای بیزنس‌ها و دیگر افراد حرفه‌ای، با تنظیمات و اپشن‌های بیشتر، پولی است (که به لطف محدودیت‌های موجود، از اکثر  وبسایت‌های دانلود ایرانی قابل دسترسی است.) البته گزینه‌های دیگری هم وجود دارد.  برای مک، گزینه‌های متنوعی وجود دارد از جمله DMDE و PhotoRec. به عنوان گزینه‌های دیگر برای مک، بد نیست نگاهی به Disk Drillو  Prosoft Data Rescue وMiniTool Mac Data Recovery هم بیندازید. در کل، گزینه‌ها بسیار است و بهتر است اگر یک نرم‌افزار پس از اسکن، نتیجه‌ی دلخواه را نداشت از یک نرم‌افزار دیگر استفاده کنید.

recuva به شما دو حالت پیشنهاد می‌دهد؛ یک حالت مرجله به مرحله برای افراد تازه‌کارتر و یک حالت پیشرفته. در هر حال، بایستی نوع فایل حذف شده را مشخص کنید و در صو.رتی که می‌دانید در کجا قرار داشته آن را وارد کنید. و سپس بگذارید نرم‌افزار اسکن کند. در صورتی که نتیجه‌ای در بر نداشت، بهتر است از یک اسکن عمیقتر Deeper Scan استفاده کنید که بسیار جامع‌تر و دقیق‌تر است اما به مراتب زمان بیشتری صرف می‌کند.

در حالت حرفه‌ای‌تر advanced بخش‌های مختلف فایل‌های حذفی یافت شده به وسیله یک سری رنگ، نمایش داده شده‌اند؛ مثلاً سبز نشان می‌دهد که این نرم‌افزار شانس خوبی برای بازگردانی فایل دارد. بهتر است تمام نرم‌افزارها به طور کلی ببندید چرا که خطر از دست رفتن اطلاعات وجود دارد.

بازیابی فایل‌ها در اندروید

در صورتی که فایل موردنظر بر روی SDcard بوده است، می‌بایستی گوشی را به کامپیوتر وصل کنید و از طریق روش مربوط به فایل‌های ویندوز، فایل را بازیابی کنید. اما اگر فایل در خود حافظه‌ی داخلی گوشی جای داشته، بدون روت، بازگرداندنش ممکن نیست. روت کردن سخت و یا بد نیست اما یک سری ریسک‌هایی را متوجه گوشی می‌کند و همینطور گارانتی را غیرفعال. در این مطلب فرصت روش انجام روت وجود ندارد اما در مطلب دیگری به طور کامل، مفهوم روت و دلایلی که بایستی روت کرد و روش آن را توضیح دادیم.

تصمیم خودتان است اگر قصد ندارید گوشی را روت کنید اما اگر قصد بازیابی یک فایل را بر روی اندروید دارید، باید بدانید که نرم‌افزار معتبر و خوبی وجود ندارد که برای یافتن فایلِ حذف شده‌ی شما دسترسی روت را درخواست نکند.

اَپ‌های مختلفی برای این کار وجود دارد؛ من جمله DiskDigger و Undelete. روش دیگر هم استفاده از نرم‌افزار دسکتاپی مخصوص بازیابی اطلاعات روی گوشی هاست که عموماً پولی هستند (و دوباره، امکان دانلود آن‌ها احتمالاً در وب فارسی ممکن است.) و همینطور نیاز به روت شدن گوشی دارند. بهتر نگاهی به Fonepaw Android Data Recovery و EaseUS Android Data Recovery بیندازید. بهتر است یادآوری کنیم که هیچ ضمانتی وجود ندارد از این روش فایل‌ها را بازیابی می‌کنید.

اکثر دیتا و محتوای گوشی‌ها از جایی دیگر می‌آیند؛ فیلم‌ها و کتاب‌ها و غیره را می‌توان از جایی پیدا کرد. تنها استثنا فایل‌های تصویری و ویدئویی ضبط شده توسط خود گوشی است که البته مسئله مهمی است. برای بازیابی اینها، منطقی‌ترین کار (و آسانترین کار) استفاده از سرویسی مثل Google Photos هست که در میان امکانات بسیار متنوعش، یک ابزار بازیابی فیلم و تصویر هم درون خود دارد.

بازیابی فایل‌ها در iOS

فرمت‌های تصویری، صوتی و ویدئویی، یعنی اکثر فرمت‌هایی اطلاعاتی که شما با آن سر و کار دارید و احتمالاً قصد بازیابی آن را دارید، در iTunes و iCloud ذخیره می‌شود.اگر از اطلاعاتتن بک‌آپ گرفته اید، راحت ترین کار رفتن به این صفحه و استفاده از آموزش مربوطه می‌تواند به شما در بازگردانی آن اطلاعات از iCloud و iTunes کمک کند.

اولین کاری که لازم است بکنید، رفتن به فولدر Recently Deleted در اَپلیکیشن Photos و یا iCloud است. شانس خوبی وجود دارد که فایل شما در آنجا ذخیره شده (پس از حذف شدن) چرا که تصاویر تا چهل روز پس از پاک شدن، در این بخش می‌مانند.

استفاده از سرویس‌های بک‌آپ iOS و سرویس‌های ابری آن، امکان دسترسی به فایل های حذف شده، در یک رنج به خصوص از فرمت را می‌دهد. برای باقی فرمت های اطلاعات، استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری، همانند Dr. Fone iPhone Data Recovery ممکن است. هر چند آنها هم محدودیت هایی در زمینه نوع اطلاعاتی که می‌توانند بازیابی کنند دارند.

به دلیل ذاتِ بسیار محدودشده‌ی iOS (که همانطور که گفتیم تا حدی شبیه اندرویدی است که “روت” نشده باشد) اگر از iCloud و دیگر سرویسهای ابری استفاده نمی‌کنید، بک آپ نگرفته‌اید و نرم‌افزارهای ویندوزی هم با محدودیت هایشان راه حل خوبی نیستند، متاسفانه کاری جز جلوگیری از تکرار چنین اتفاقی نمی‌توان انجام داد.

هوشمندانه ترین کار استفاده از سرویس‌های ابری در تمام سیستم عامل هاست. حتماً مداوم و در بازه های زمانی نزدیک به هم از فایل‌های خود بک‌آپ بگیرید چرا که از جایی به بعد، راهی برای بازگرداندن آب ریخته شده نیست.