اثرات استفاده از فضای مجازی در زندگی انسانها

اثرات استفاده از فضای مجازی در زندگی انسانها : امروزه شرایط به گونه ی تبدیل شده است که ما زمان های زیادی را در دنیای مجازی سپری می کنیم و فرقی ندارد جز کدام قشر از افراد جامعه هستیم و شاغل هستیم یا خانه دار ، در هر صورت زمان زیادی را به گشت و گذار در دنیای مجازی اختصاص می دهیم و این تا جایی ادامه داشته که برخی زندگی بدون فضای مجازی و موبایل را غیرممکن می دانند. قطعا وجود چنین فضای میتواند در تعیین الگوی زندگی برای ما بسیار موثر باشد.

فضای مجازی یعنی چه؟

اینترنت دریچه ی است که به واسطه ی آن می توان به دنیای مجازی وارد شد اما نمیتوان گفت که فضای مجازی با اینترنت مترادف هستند. فضای مجازی یک فضای تئوری بوده که این فضا، ارتباطهای کامپیوتری پدید می آید. برای اولین بار ویلیام گیمسبون از فضای مجازی استفاده کرد.

در ساده ترین تعریف می توانیم بگوییم که فضای مجازی ، منجر به ایجاد یک فضای می شود که انسان ها می توانند به سریع ترین شیوه با یکدیگر ارتباط داشته باشند که این ارتباطات هیچ گونه محدودیتی از نظر جغرافیایی ندارند. این فضا نوع متفاوتی از واقعیت دیجیتالی و مجازیست که به واسطه شبکه های رایانه ی هم پیوند تامین میگردد و میتوان مزیتهای مشترکی با شبکه اینترنت داشته باشند.

فضای مجازی در ایران

فضای مجازی آنقدر جذابیت داشته است که جوان های زیادی را به سمت خود کشانده است و همین جذابیت منجر شده تا جوان ها به جای اینکه ساعتهای را در کنار خانواده و دوستان باشد ، به سپری کردن در دنیای مجازی بگذارند.

جالب است بدانید که ایران در استفاده از شبکه اجتماعی اینستاگرام، در جهان رتبه 7 را به خود اختصاص داده است و در سال 96 هم آمار کاربران اینترنت بیشتر از 56 میلیون نفر بوده است. این میزان استفاده از شبکه های اجتماعی و وابسته شدن به فضای مجازی در زندگی کاربران تاثیرات جدی قرار داده است و به رشد اجتماعی افراد، صدمه های جدی را وارد نموده و حتی منجر به تغییرات در ساختار زندگی اجتماعی شان شده است.

پیامدهای منفی فضای مجازی

3) یکی از روشن ترین پیامدهای منفی این شبکه، منزوی شدن افراد است. گذشته ها افراد ترجیح می دادند که به صورت حضوری به مهمانی یکدیگر بروند و از حال هم جویا شوند ولی حالا با وجود چنین شبکه های ،یک فرد میتواند دچار افسردگی و انزوای اجتماعی دهد و تنهایی را بیشتر بپسندد.

4) متاسفانه از دیگر پیامدها و معضلات فضای مجازی کم رنگ شدن فرهنگ سنتی ایرانی و ورود ارزشهای غربی و فرهنگی آنها در کشور است. وجود چنین تعارضی در سطح جامعه، اسیب های فرهنگی زیادی را وارد کرده و حتی در نظام ارزشی خانواده ها نیز منجر به ایجاد تغییر شده است.

مزایای استفاده از فضای مجازی

قطعا اینطور نیست که فضای مجازی به جز ضرر هیچ چیز برای ما ندارد بلکه باید از مزیت های بی شمار آن نیز غافل نشویم و پیامدهای مثبت آن را نیز در نظر داشته باشیم.

1) از ساده ترین مزیتهای شبکه مجازی بالا بردن سطح آگاهی عمومی برای کاربران است. هر فردی می تواند در هر کجای دنیا که باشد اطلاعات زیادی را در زمینه های مختلفی مثل سیاسی، مذهبی، فرهنگی و… بدست بیاورد و هیچ محدودیتی در این خصوص وجود نداشته است. پس دسترسی سریع به اطلاعات جز اصلی ترین مزیتها برای فضای مجازی است.

2) مزیت های زیست محیطی را نیز به همراه دارد چرا افراد کم تری برای تردد به محل کار یا محیط های دیگر اقدام می کنند.

3) کاهش برخی از هزینه های اجتماعی، اقتصادی و…یکی دیگر از مزیت های فضای مجازی است چرا که افراد دیگر مجبور نیستند برای خرید هر کالای هزینه های را صرف رفت و آمد کنند بلکه با بستر اینترنت و استفاده از فضای مجازی به راحتی خریدهای مختلفی را در هر نقطه جغرافیایی میتوانند انجام بدهند.

موارد فوق ساده ترین مزیتهای این فضا به شمار می رود و این با وجودی است که میتوان مزیتهای زیادی را برای این فضا معرفی کرد.

تاثیر فضای مجازی و شبکه های اجتماعی

همانطور که اشاره کرده ایم وجود فضای مجازی و حضور افراد در شبکه های اجتماعی سبب ایجاد تغییرات جدی در بین روابط خانواده ها شده است تا جایی که حتی دیده می شود ، خانواده های کم تر از 15 دقیقه در روز به گفتگو با یکدیگر می پردازند و از نظرات یکدیگر جویا می شوند.

اگر استفاده از فضای مجازی در خانواده و حتی جامعه کنترل نشود می توان سبب از بین رفتن حریم ها، ایجاد مشکلات جدی برای خانواده ها مثل طلاق، کم شدن میزان گفتگو و مشورت در خانواده  و…. گردد.

در مقابل برای اینکه میزان کیفیت و کمیت در بین اعضای خانواده افزایش داشته باشد لازم است تا :

• به صحبت های یکدیگر مشتاقانه گوش داد
• برای صمیمی شدن ارتباط خانواده میتوان از فضای مجازی در قالب گروه های خانوادگی استفاده کرد
• از صحبت های تحقیر آمیز و ملامت گرا خودداری کرد
• از علایق و نیازهای یکدیگر مطلع شد
• قدم های اساسی در فرهنگ سازی استفاده از فضای مجازی صورت بگیرد
• مشورت خواهی و نظر خواهی از همه ی اعضای خانواده
• سپری کردن زمان های تفریح با خانواده در فضای خارج از خانه
• و….