سرمایه‌گذاری در طلا: راهنمایی کامل برای مبتدیان

طلا به عنوان یک فلز گران‌بها و زینتی محبوبیت بالایی در بین مردم در سراسر جهان دارد. اما، به عنوان یک دارایی نیز در بین سرمایه‌گذارن، دارای جایگاه خاصی است. یکی از دلایل مهم تقاضا برای طلا، خاصیت ضد‌تورمی این دارایی است. همچنین، از طلا و مشتقات آن در ساخت جواهرآلات نیز استفاده می‌شود. در گذشته از طلا به‌عنوان پشتوانه پولی در اکثر بانک‌های مرکزی کشورهای دنیا استفاده می‌شد. اما، در حال حاضر طلا به عنوان یک رقیب جدی برای بازار پول(سپرده بانکی) به‌شمار می‌آید.

ابزارهای سرمایه‌گذاری در طلا

برای سرمایه‌گذاری در طلا می‌توان از ابزارهای متفاوتی استفاده کرد. معمولا راه‌های سرمایه‌گذاری در طلا به‌صورت فیزیکی، خرید سکه، شمش و جواهرات است. اما، برای سرمایه‌گذاری غیر‌فیزیکی در طلا، می‌توان از ابزارهای نوینی مثل صندوق سرمایه گذاری طلا و گواهی سپرده سکه و شمش طلا استفاده کرد. امکان خرید و فروش واحدهای صندوق طلا و گواهی سپرده سکه و شمش، از طریق بازار بورس فراهم است. همچنین، برای مدیریت ریسک در طلا از اوراق مشتقه مثل قراردادهای آتی و اختیار معامله سکه طلا، شمش طلا و صندوق طلا در بازار آتی بورس کالا استفاده می‌شود. اونس جهانی طلا نیز یکی از ابزارهای محبوب سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.

طلا و بازارهای موازی

شاید این جمله کلیشه‌ای زیاد شنیده شده باشد که «هر وقت قیمت نفت بالا می‌رود، قیمت طلا پایین می‌آید.» رابطه طلا با سایر بازارها می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای را برای سرمایه‌گذاری در این فلز گران‌بها داشته باشد. ارتباط آن و بازارهای موازی را باید از دو منظر بررسی کرد. ابتدا، باید عوامل تاثیرگذار بر قیمت جهانی طلا را بررسی کرد که این بخش با تحلیل اقتصاد جهان مرتبط است. در درجه‌ دوم، باید عوامل تاثیرگذار بر قیمت طلا در ایران را بررسی کرد که این موضوع با تحلیل اقتصاد ایران هم‌بستگی دارد.

عوامل تاثیرگذار بر قیمت جهانی طلا

همانطور که اشاره شد بهتر است برای سرمایه‌گذاری در طلا از دو زاویه جهانی و داخلی بررسی‌های لازم را انجام داد. تغییرات قیمت اونس جهانی طلا ارتباط زیادی به سیاست‌‍‌های پولی و مالی در بانک‌های مرکزی کشورها دارد. به طور مثال زمانی که بانک‌های مرکزی تصمیم بر افزایش نرخ بهره بانکی می‌گیرند، پول ملی تقویت شده و قیمت طلا در نتیجه کاهش تقاضا، پایین می‌آید. بنابراین، سیاست‌ انقباضی پولی که باعث کاهش عرضه پول می‌شود، باعث کاهش قیمت طلا گردیده و تا حدی در این بازار رکود ایجاد می‌کند. در طرف مقابل، زمانی که تورم میل به افزایش پیدا کرده یا بانک‌های مرکزی تصمیم بر اعمال سیاست انبساطی پولی جهت خروج از رکود می‌گیرند، تقاضا برای سرمایه‌گذاری در طلا افزایش پیدا می‌کند. سیاست انبساطی پولی به معنی افزایش عرضه پول توسط بانک‌های مرکزی است. دولت‌ها معمولا برای خروج از رکود اقدام به اعمال سیاست‌های انبساطی پولی کرده و در دوره‌هایی که نرخ تورم افزایش پیدا می‌کند، با اعمال سیاست‌های انقباضی پولی که همان کاهش عرضه پول است اقدام به کنترل تورم می‌کنند. بحران‌های اقتصادی، سیاسی و جهانی می‌توانند از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت طلا باشند. به طور مثال بحران مالی سال ۲۰۰۸ در اقتصاد جهانی باعث رشد قیمت اونس طلا شد. بحرانی مثل همه‌گیری کرونا در جهان نیز باعث افزایش تقاضا و بالا رفتن قیمت طلا در جهان شد. عاملی مثل جنگ نیز در تغییرات قیمت طلا تاثیرگذار است. بحران‌هایی مثل جنگ، کرونا و … در دسته ریسک سیستماتیک قرار گرفته و وقوع آن‌ها اجتناب‌ناپذیر است. به همین دلیل در زمان مواجه شدن با ریسک‌های سیستماتیک استفاده از ابزارهای کنترل ریسک مثل طلا می‌تواند در مدیریت دارایی تاثیرگذار باشد. طلا یکی از بهترین ابزارهای مدیریت ریسک در مواقع بحرانی و تورم است. طلا باعث تنوع‌بخشی به سبد دارایی می‌شود. از این رو، بهتر است بخشی از پرتفوی(سبد دارایی) به طلا اختصاص داده شود.

عوامل تاثیرگذار بر قیمت طلا در ایران

قیمت طلا در ایران بیش‌تر تحت تاثیر نوسانات قیمت ارز است. در حقیقت، روند قیمت اونس جهانی طلا نیز بر روی قیمت طلا در این تاثیرگذاری اندکی داشته و بیش‌ترین تاثیر بر قیمت طلا متاثر از تغییرات قیمت ارز است. البته در ایران نیز سیاست‌های پولی انبساطی و انقباضی که توسط بانک مرکزی اجرا می‌شود هم بر عرضه و تقاضا در طلا تاثیرگذار است. اما، در دوره‌هایی که تورم افزایش پیدا می‌کند، نرخ ارز نیز در ایران بالا رفته و تحت تاثیر آن، تقاضا برای خرید طلا نیز افزایش پیدا می‌کند.

از گذشته، طلا در ایران به عنوان یک سرمایه‌گذاری امن برای حفاظت از دارایی در برابر تورم به شمار می‌آمده و در حال حاضر نیز افراد برای سرمایه‌گذاری در طلا از ابزارهایی مثل انواع سکه و شمش، جواهرات و طلای آب‌شده استفاده می‌کنند. با توجه به اینکه خرید طلای فیزیکی شامل ریسک‌هایی مثل مالیات، سرقت و نقدشوندگی پایین است. برای سرمایه‌گذاری امن‌تر می‌توان از صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا استفاده کرد.

صندوق طلا

خرید و فروش واحدهای صندوق‌های طلا در بازار بورس انجام شده و این صندوق‌ها به دلیل وجود رکن بازارگردان نقدشوندگی بالایی دارند. در لحظه می‌توان خرید و فروش واحدهای صندوق طلا را انجام داد. ترکیب دارایی صندوق طلا را گواهی‌های سپرده سکه و شمش طلا تشکیل می‌دهند. صندوق‌ها دارای مدیریت فعال بوده و افراد حرفه‌ای و با تجربه مدیریت آن‌ها را بر عهده دارند. ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا می‌تواند کم‌تر از طلای فیزیکی باشد.

صندوق‌های مبتنی بر سکه طلا با توجه به‌ اینکه یک دارایی غیرفیزیکی محسوب می‌شوند، ریسک سرقت نداشته و معاف از هرگونه مالیات هستند. از طرفی با مبالغ پایین امکان سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها فراهم است. همچنین، صندوق طلا با بهره‌گیری از ابزاری مثل قراردادهای آتی و اختیار معامله می‌تواند ریسک طلا را در روندهای نزولی تا حدی کنترل کرد.

صندوق عیار مفید یکی از ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری در طلا محسوب می‌شود. این صندوق به عنوان دومین صندوق طلا در ایران به شمار می‌آید.

بهترین ابزار سرمایه‌گذاری در طلا

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا می‌توانند تنوع‌بخشی و امنیت بالاتری نسبت به خرید فیزیکی طلا داشته و امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ پایین هم در آن‌ها وجود دارد. از طرفی، بازدهی این صندوق‌ها با توجه به ترکیب دارایی می‌تواند به بازدهی طلا نزدیک باشد. بنابراین، صندوق طلا می‌تواند به عنوان یک گزینه مناسب جهت سرمایه‌گذاری در طلا استفاده شود.