علائم و نشانه‌های مهم طرح پانزی

تاریخچهٔ طرح پانزی

نامگذاری PONZi از روی اسم شخصی به نام چارلز پانزی ایتالیایی که در آمریکا به تجارت می‌پرداخته، صورت گرفته‌است. داستان از این قرار است که روزی چارلز مدعی می‌شود که می‌توان از نوسانات ارزهای دیجیتال برای خرید کوپن‌های پستی، به درآمد هنگفتی رسید، بنابراین پانزی طرحی را ارائه داد که براساس آن، قصد خریداری کوپن‌های پستی با تخفیف‌های ویژه را داشت. او ادعا می‌کرد که می‌توان با فروش این کوپن‌های خریداری‌شده به قیمت اصلی، به سود زیادی رسید. چارلز از سرمایه‌گذاران دعوت کرد که در این طرح او مشارکت کنند.

سرمایه‌گذاران که از وعدهٔ سود ۵۰٪ در مدت ۴۵ روز و هم‌چنین سود ۱۰۰٪ در مدت ۹۰ روز به‌وجد آمده بودند، در این طرح شرکت کردند، اما میزان سود پرداختی سرمایه‌گذاران از طریق مبلغ پرداختی افراد جدید سرمایه‌گذار بود. دراصل هیچ‌گونه کوپنی خرید و فروش نشد. در ابتدای پروژه نیز همه‌ٔ کارها طبق نقشه پیش می‌رفت و سرمایه‌‌گذاران در زمان تعیین‌شده، سود خود را دریافت می‌‌کردند، اما پس از گذشت مدت کوتاهی، رسانه‌‌ها به روش کار چارلز پانزی شک کردند، به همین دلیل دستگاه‌های اجرایی دولت آمریکا به بررسی روند پرونده پرداختند و درنهایت کلاهبرداری پانزی ثابت شد. جالب است که بدانید، در طول کلاهبرداری‌های انجام‌شده چارلز، سرمایه‌‌گذاران چیزی در حدود بیست میلیون دلار خسارت دیدند. درواقع طرح‌های پانزی‌ای که امروزه شاهد انجام آن‌ها در بازارهای مالی هستیم، از همین روش چارلز پانزی گرفته شده‌است.

علائم و نشانه‌های مهم طرح پانزی

با این‌که این امکان وجود دارد که نتوان در مرحلهٔ اول از پانزی بودن یک طرح مطلع شد‌، اما نشانه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید از طریق‌ آن‌ها، پانزی بودن یک طرح را بررسی کنید. در ادامه مهم‌ترین علائم مشترک پروژه‌های Ponzi Schemeبررسی می‌شود:

• وعده‌ٔ بازگشت سرمایه با نرخ بالا

یکی از نشانه‌های اساسی پانزی بودن یک طرح، وعدهٔ بازگشت سرمایه با نرخ بالاست. اگر راستش را بخواهید، هیچ طرح سرمایه‌گذاری‌ای وجود ندارد که با ریسک همراه نباشد. در‌واقع هرچقدر که میزان سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، میزان ریسک آن نیز بیشتر است، بنابراین اگر طرحی به شما معرفی شد که از طریق آن و در طی مدت کوتاه، به سود بالا و بدون ریسکی می‌رسیدید، به آن شک کنید.

• بازدهی مداوم و بیش از حد

باید بدانید که یک سرمایه‌گذاری درست هر چند کوچک، در طی نوسانات بازار دچار فراز و فرودهای بسیاری می‌شود. چنانچه طرحی را مشاهده کردید که نوسانات بازار بر آن بی‌تأثیر بود و همواره نرخ رشد صعودی را طی می‌کرد، غیرقابل‌اعتماد است.

• پروژه‌های غیررسمی و ثبت‌نشده

یک طرح سرمایه‌گذاری اصولی، حتماً از پیش ثبت شده‌است و مدارک آن موجود است. اگر با طرحی برخورد کردید که توسعه‌دهندگان آن هویت رسمی و مشخصی نداشتند، پروژه ۱۰۰٪ کلاه‌برداری است.

• ارائه استراتژی‌های پیچیده و غیرقابل‌فهم

هر فردی که در طرحی سرمایه‌گذاری می‌کند، ازلحاظ قانونی این حق را دارد که به‌طور کامل آن را مورد بررسی قرار بدهد. چنانچه طرحی برای مشارکت به شما پیشنهاد شد که از شیوه‌های معاملاتی پیچیده و غیرقابل‌فهمی پیروی می‌کرد، آن طرح تقلبی است. به بیان دیگر، هرگز نباید در پروژه‌هایی که روند انجام آن‌ها مجهول است سرمایه‌گذاری کنید.

• مشکل در نقد کردن سرمایه

یکی دیگر از نشانه‌های طرح پانزی، مشکل در نقد کردن سرمایه است. به بیانی ساده، می‌توان این‌طور عنوان کرد که یکی از شروط اصلی سرمایه‌گذاری استاندارد، قابلیت نقدشوندگی آن در هر زمانی است. یک پروژه‌ اگر معتبر باشد، نباید برای نقد کردن سرمایهٔ خود دچار مشکل شوید.

چگونه طرح پانزی را تشخیص دهیم؟

همان‌طور که در قسمت‌های قبل اشاره شد، پانزی روشی است که از طریق آن، سرمایهٔ بسیاری از افراد با وعدهٔ سود بالا و در مدت زمان کم از بین می‌رود. از آنجایی که شرکت‌های پانزی از روش‌های جدید و مختلفی، اقدام به کلاه‌برداری می‌کنند، بنابراین شناسایی روش‌های تشخیص تا حد زیادی ‌می‌تواند کمک‌کننده باشد. در ادامه مهم‌ترین روش‌های شناسایی طرح Ponzi Scheme عنوان شده‌است:

• در مرحلهٔ اول شناسایی، باید هویت تیم توسعه ‌دهندهٔ شرکت و سابقهٔ فعالیت آن‌ها را به‌طور دقیق مورد بررسی قرار دهید. اگر شرکت ارائه‌دهندهٔ طرح، هویت مشخص و قابل‌قبولی داشت و هم‌چنین سابقهٔ فعالیت آن‌ها نیز مورد تأیید بود، می‌توانید به آن پروژه اعتماد کنید. در غیر این صورت و با وجود هر نوع ابهامی در رابطه با هویت توسعه‌دهندگان و سابقهٔ فعالیت آن‌ها، بهتر است که در آن پروژه شراکت نکنید.
• بررسی آدرس دفتر مرکزی پروژه و اطمینان از صحت آن، برای اثبات پانزی نبودن یک طرح ضروری به نظر می‌رسد، بنابراین اگر نتیجهٔ استعلام شما در رابطه با آدرس شرکت پروژهٔ سرمایه‌گذاری نامشخص بود، باید به پانزی بودن آن شک کنید.
• بررسی هدف پروژه کار مهم دیگری است که قبل از سرمایه‌گذاری باید انجام دهید. اگر هدف از انجام یک طرح رفع مشکلات بلاک‌چین و افزایش بهره‌وری آن باشد و به نوعی هدف قابل‌توجیهی از انجام طرح ارائه بدهد، می‌توان به آن اعتماد کرد.
• توصیه می‌شود که قبل از سرمایه‌گذاری در یک پروژه، از قانونی بودن آن اطمینان حاصل کنید. در غیر این صورت، سرمایه‌گذاری کاری عاقلانه محسوب نمی‌شود.
• نکتهٔ مهم دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، این است که مبلغ سود‌دهی طرح باید معقول باشد. شرکت‌هایی که سودهای کلان و غیرمنطقی را به مشتریان خود وعده می‌دهند، مورد اعتماد نخواهند بود.

سخن پایانی

طرح پانزی یک طرح تقلبی برای ازبین‌بردن سرمایهٔ افراد با استفاده از روش‌های ناعادلانه است. در این طرح‌ها کلاهبرداران سعی می‌کنند که با وعدهٔ سود بالا در مدت زمان کم، سرمایه‌گذاران را برای پیوستن به این طرح‌ها تشویق کنند. یکی از مهم‌ترین نشانه‌های شناسایی پانزی بودن یک پروژه، عدم دست‌یابی به هویت توسعه‌دهندگان آن است. به نظر شما از چه طریق‌هایی می‌توان پانزی بودن یک طرح را تشخیص داد؟!