16 اسفند ماه 1402
1 
در سال‌های اخیر، شاهد رشد چشمگیر تکنولوژی و به دنبال آن رونق اقتصاد دیجیتال در ایران بوده‌ایم. این رشد، شامل حوزه دارو و درمان نیز شده است و داروخانه آنلاین یکی از این عرصه‌های در حال ظهور است. اما چه آینده‌ای در انتظار داروخانههای آنلاین در ایران خواهد بود؟
امروزه، توسعه اقتصاد دیجیتال به عنوان کلیدی برای رشد اقتصادی و رفاه جامعه شناخته می‌شود. در این میان، سهم حوزه سلامت از این تحولات انکارناپذیر است. گسترش خدمات دیجیتال در این حوزه، نوید بخش رفاه و آسایش بیشتر برای بیماران خواهد بود.
گزارش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که فروش اینترنتی دارو در بسیاری از کشورهای جهان رواج یافته است. در سال ۲۰۲۱، ۸۸ کشور امکان فروش آنلاین داروهای بدون نسخه و ۴۷ کشور امکان فروش اینترنتی داروهای با نسخه را فراهم کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که دنیا به سرعت در حال حرکت به سمت استفاده از خدمات دیجیتال در حوزه سلامت است.
اگرچه هنوز فروش آنلاین همه اقلام دارویی در ایران مجاز نیست، اما نمی‌توان از مزایای این روش نوین غافل شد. دسترسی آسان‌تر به دارو، صرفهجویی در زمان و هزینه، و امکان مقایسه قیمت‌ها، تنها بخشی از مزایای داروخانههای آنلاین هستند. با توسعه زیرساخت‌ها و رفع موانع، می‌توان از پتانسیل‌های عظیم اقتصاد دیجیتال در حوزه سلامت بهره برد و گامی مهم در جهت ارتقای رفاه جامعه برداشت.
داروخانههای آنلاین، گامی رو به جلو در دنیای سلامت
در دنیای پرمشغله امروز، مدیریت زمان و آسایش از اهمیت بالایی برخوردارند. داروخانههای آنلاین با ارائه خدماتی نوین، به دنبال ارتقای کیفیت زندگی و رفاه جامعه هستند. اما چه مزایایی در انتظار کسانی است که از این خدمات استفاده می‌کنند؟
دسترسی آسان و 24 ساعته
تصور کنید که در هر زمان از شبانه‌روز و بدون نیاز به ترک منزل یا محل کار، به طیف وسیعی از داروها و محصولات بهداشتی دسترسی داشته باشید. داروخانههای آنلاین این امکان را برای شما فراهم می‌کنند که تنها با چند کلیک ساده، نیازهای دارویی خود را برطرف کنید. دیگر نیازی به صرف وقت و هزینه برای رفت و آمد به داروخانه، تحمل ترافیک و صف‌های طولانی نیست.
صرفهجویی در زمان و هزینه با داروخانه آنلاین
خرید آنلاین دارو، به معنای صرفهجویی قابل توجه در زمان و هزینه است. با حذف هزینه‌های رفت و آمد و همچنین امکان مقایسه قیمت‌ها در داروخانههای آنلاین مختلف، میتوانید در هزینه‌های خود صرفهجویی کنید.
مقایسه و انتخاب بهترین گزینه
یکی از مزایای قابل توجه خرید از داروخانه آنلاین، امکان مقایسه محصولات است. داروخانههای آنلاین به شما این امکان را می‌دهند تا محصولات مشابه در یک گروه درمانی را با یکدیگر مقایسه کرده و با توجه به مواردی چون ترکیبات تشکیل‌دهنده، نحوه مصرف، کاربردها، عوارض جانبی و… بهترین گزینه را انتخاب کنید.
مشاوره آنلاین با دکتر داروساز
علاوه بر مزایایی که پیش‌تر ذکر شد، بسیاری از داروخانههای آنلاین امکان پرسش و پاسخ با دکتر داروساز را نیز فراهم کرده‌اند. شما میتوانید در هر زمان و مکانی، با دکتر داروساز مشورت کرده و سوالات خود را در مورد داروها، عوارض جانبی، تداخلات دارویی و نحوه مصرف آن‌ها بپرسید.
اما سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است، آیا داروخانههای آنلاین امن و قابل اعتماد هستند؟ در ادامه به بررسی این موضوع و همچنین چالش‌ها و راهکارهای پیش روی داروخانههای آنلاین خواهیم پرداخت.
در خرید از داروخانههای آنلاین با احتیاط قدم بردارید!
همانطور که میدانید، هر پدیده نوظهوری در کنار مزایا، معایب و چالشهایی را نیز به همراه دارد. دنیای پرشتاب و جذاب داروخانههای آنلاین نیز از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه به بررسی برخی از معایب و چالشهای خرید از داروخانههای آنلاین می‌پردازیم تا با آگاهی کامل از آن‌ها، گامی مطمئن در این دنیای نوین برداریم.
مصرف خودسرانه داروها
یکی از معایب بالقوه خرید آنلاین دارو که ممکن است گریبان‌گیر افراد نا‌آگاه شود، مصرف خودسرانه داروها است. برخی افراد بدون تجویز پزشک و بدون در نظر گرفتن وضعیت سلامتی خود، اقدام به خرید و مصرف دارو می‌کنند. این افراد اغلب توصیه دوستان و آشنایان یا مطالبی که در اینترنت مطالعه کرده‌اند را برای تصمیم به مصرف یک دارو کافی می‌دانند. درحالیکه اینطور نیست و مصرف خودسرانه هر مکمل دارویی، حتی مولتی‌ویتامین‌ها، می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد.
مشکلات مربوط به ارسال و تحویل
در برخی موارد، ممکن است در ارسال و تحویل داروها به دست مشتری، تاخیر یا مشکلاتی به وجود آید. اغلب داروخانههای آنلاین از طریق شرکت ملی پست یا سرویس‌های خصوصی چون تیپاکس اقدام به ارسال داروها می‌کنند که ممکن است با تاخیر یا عدم حضور تحویل‌گیرنده مواجه شوند. این موضوع می‌تواند برای بیمارانی که به طور مداوم به دارو نیاز دارند، مشکل‌ساز باشد. در برخی موارد نیز آسیب‌دیدن محصولات در طی مسیر اتفاق می‌افتد. اغلب داروخانههای آنلاین معتبر، پیش از ارسال بسته را بیمه می‌کنند و در صورت بروز حادثه، مبلغ پرداختی را به شما باز می‌گردانند.
عدم دسترسی به همه داروها
در حال حاضر، امکان خرید همه داروها به صورت آنلاین وجود ندارد. طبق ضابطه فروش اینترنتی فرآورده‌های سلامت غیر دارویی در داروخانه (DMNA-PHM-003 مورخ 1397/06/11)، داروخانههای آنلاین فقط فرآورده‌های آرایشی، بهداشتی، مکمل‌های تغذیه‌ای، داروهای گیاهی و طب‌سنتی و ملزومات مصرفی پزشکی که دارای مجوز از سازمان غذا و دارو می‌باشند را عرضه می‌کنند. فروش اینترنتی دارو، از جمله داروهای بدون نسخه (مانند قرص سرماخوردگی، مسکن‌ها و…)، طبق این ضابطه ممنوع است.
نگرانی‌های امنیتی خرید از داروخانه آنلاین
برخی افراد در مورد حفظ امنیت اطلاعات شخصی و بانکی خود در هنگام خرید اینترنتی نگران هستند. داروخانههای آنلاین معتبر، از پروتکل‌های امنیتی قوی برای محافظت از اطلاعات شما استفاده می‌کنند و نگرانی‌ها در این زمینه را به حداقل می‌رسانند. پیش از اقدام به خرید، به دنبال نماد اعتماد الکترونیکی در وبسایت داروخانه باشید. همچنین، توصیه می‌کنیم هنگام خرید‌های اینترنتی از مرورگر‌های امن مثل گوگل کروم یا فایرفاکس استفاده کرده و اطلاعات بانکی خود را به صورت آنلاین ذخیره نکنید.
با وجود این معایب و چالش‌ها، نمی‌توان از مزایای قابل توجه داروخانههای آنلاین چشم‌پوشی کرد. با توسعه زیرساخت‌ها، افزایش آگاهی عمومی و نظارت دقیق‌تر، می‌توان این ریسک‌ها را به حداقل رساند و از خدمات داروخانههای آنلاین بهره برد. در ادامه به بررسی راهکارهایی برای خرید امن و مطمئن از داروخانههای آنلاین خواهیم پرداخت.
نکاتی برای خرید امن از داروخانههای آنلاین
با رعایت این 8 نکته ساده، میتوانید با خیالی آسوده از داروخانههای آنلاین خرید کنید و نگران چالشهای خرید اینترنتی دارو نباشید:
- قبل از خرید، از معتبر بودن داروخانه آنلاین اطمینان حاصل کنید. مجوزهای مربوط به ستاد ساماندهی پایگاه‌های اینترنتی و سازمان غذا و دارو، نشان‌دهنده معتبر بودن داروخانه‌ها برای خرید محصولات سلامت محور هستند.
- از داروخانه‌هایی خرید کنید که دارای نماد اعتماد الکترونیکی هستند. ای‌نماد نشان‌دهنده ثبت فروشگاه اینترنتی در مركز توسعه تجارت الكترونیكی وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
- به نظرات و تجربیات سایر مشتریان توجه داشته باشید و از پاسخگو بودن تیم پشتیبانی داروخانه مطمئن شوید.
- اطلاعات دارویی، تداخلات دارویی و عوارض جانبی را به طور کامل مطالعه کنید.
- در صورت داشتن هرگونه سوال، با دکتر داروساز مجموعه مشورت کنید.
- پیش از خرید، به تاریخ انقضا و شرایط نگهداری دارو توجه نمایید.
- در صورت مشاهده هرگونه مشکل، مراتب را به مراجع ذیصلاح گزارش کرده و پیگیری کنید.
- چنانچه از اصل بودن محصولاتی که به دست‌تان رسیده اطمینان ندارید، به سایت سامانه تیتک مراجعه کرده یا کد اصالت درج شده روی بسته بندی دارو را به سامانه پیامکی ۲۰۰۰۸۸۲۲ ارسال کنید. به این ترتیب از تاریخ تولید، انقضا، اصالت و آخرین قیمت مصوب محصول مطلع خواهید شد.
چشمانداز فروش اینترنتی دارو در جهان و ایران چگونه خواهد بود؟
بر اساس پیشبینیها، بازار جهانیِ فروش اینترنتی دارو در ده سال آینده با رشد چشمگیر روبرو خواهد شد. حجم این بازار در سال ۲۰۲۲، ۱۲۰۰ میلیارد دلار بوده و انتظار میرود تا سال ۲۰۳۲ به ۱۷۸۰ میلیارد دلار برسد. سهم فروش اینترنتی دارو نیز از ۷۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ به ۳۴۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۳۲ افزایش خواهد یافت. این رشد سریع، نشان‌دهنده‌ی سهمِ رو به افزایشِ این روشِ خرید در مقایسه با روش‌های سنتی است. طبق گزارش وبسایت precedence research، سهم این بازار تا سال ۲۰۳۲ بیش از ۳ برابر خواهد شد.
با وجود این چشمانداز روشن، بازار فروش آنلاین دارو در ایران هنوز کامل شکل نگرفته است. همانطور که گفتیم، طبق «دستورالعمل فروش اینترنتی اقلام غیر دارویی در داروخانههای کشور» در سال 1397، عرضه اینترنتی اقلام غیر دارویی مانند مکمل‌ها، داروهای گیاهی، تجهیزات پزشکی و لوازم آرایشی و بهداشتی می‌توانند به صورت آنلاین مجاز شد، اما با وجود گذشت چند سال از ابلاغ این دستورالعمل، استقبال چندانی از آن نشده و تا سال ۱۴۰۰، کمتر از 2٪ از داروخانههای کشور مجوز فروش اینترنتی اقلام غیر دارویی را دریافت کرده‌اند.
عدم استقبال از این طرح و نیاز کشور به دریافت خدمات غیرحضوری دارو، به‌خصوص پس از همه‌گیری کرونا، توجه سیاست‌گذاران را به خود جلب کرده است. هیئت وزیران در آیین‌نامه حمایت از تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین در حوزه سلامت مصوب سال ۱۴۰۱ به این موضوع پرداخته و امید است که شاهد تحولات مثبتی در این زمینه باشیم.
معرفی نمونههایی از داروخانههای آنلاین موفق در ایران و جهان
داروخانه آنلاین آمازون (www.pharmacy.amazon.com) که در سال 2017 راه اندازی گردید، به سرعت به یکی از بزرگترین و موفقترین داروخانههای آنلاین در جهان تبدیل شد. این داروخانه طیف گستردهای از محصولات دارویی و بهداشتی را ارائه می‌دهد و به دلیل قیمت‌های رقابتی و قابل اعتماد بودن ، بین کاربران بسیار محبوب است.
برند آمازون به عنوان برندی شناخته شده و قوی، اعتماد مشتریان را جلب کرده و آن‌ها را به خرید از داروخانه آنلاین خود ترغیب می‌کند. تنوع محصولات این داروخانه بی‌نظیر است، از داروهای نسخه‌ای و بدون نسخه تا مکمل‌های غذایی، محصولات مراقبت شخصی و تجهیزات پزشکی، همه چیز در این داروخانه آنلاین یافت می‌شود.
وبسایت و اپلیکیشن این داروخانه به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تجربه کاربری عالی را برای مشتریان فراهم کند. آمازون از تکنولوژی‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای ارتقای خدمات و ارائه خدمات شخصی‌سازی شده به کاربران خود استفاده می‌کند. این داروخانه همچنین از طریق همکاری با شرکت‌های بیمه، خدمات خود را به افراد تحت پوشش بیمه ارائه می‌دهد.
داروخانه آنلاین مفیدطب (www.mofidteb.com) با سابقه فعالیت بیش از 7 سال در زمینه فروش آنلاین محصولات سلامت محور، به عنوان یکی از پیشگامان این حوزه در ایران شناخته می‌شود. این مجموعه با ارائه محصولات متنوع و ارسال سریع و مطمئن، رضایت مشتریان خود را جلب نموده است.
مفید طب که با کسب مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح، به عنوان یک برند معتبر در حوزه داروخانه آنلاین شناخته می‌شود، در کوتاه‌ترین زمان ممکن سفارش‌ها را ارسال کرده و امکان پرداخت اقساطی از طریق اسنپ‌پی را برای کاربران خود فراهم کرده است. این داروخانه آنلاین با حفظ حریم خصوصی، ارائه مشاوره با دکتر داروساز، تضمین سلامت و اصالت محصولات و تیم پشتیبانی حرفه‌ای، به عنوان یک نمونه داخلی موفق و رو به رشد در حوزه داروخانههای آنلاین ایران شناخته می‌شود. این مجموعه با عبور از چالشهای پیش رو و با استفاده از راهکارهای مناسب، به مسیر رشد و پیشرفت خود ادامه داده و سهم قابل توجهی از بازار داروخانههای آنلاین ایران را از آن خود کرده است.
جمعبندی
داروخانههای آنلاین با ارائه مزایایی مانند دسترسی آسان، صرفهجویی در زمان و هزینه، و امکان مقایسه و انتخاب بهترین گزینه، به عنوان یک عرصه نوظهور حوزه سلامت، در حال رشد هستند. با وجود چالشهایی که در خرید اینترنتی دارو وجود دارد، این روش خرید در حال گسترش است و در آینده نزدیک سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص خواهد داد.
برای بهره‌مندی از مزایای داروخانههای آنلاین، لازم است که با آگاهی کامل از معایب و چالشهای این روش خرید، اقدام به خرید از داروخانههای معتبر و شناخته شده کنید. همچنین، توسعه زیرساخت‌ها، افزایش آگاهی عمومی و نظارت دقیق‌تر از سوی مراجع مربوطه، می‌تواند در ارتقای کیفیت خدمات داروخانههای آنلاین و جلب اعتماد بیشتر مشتریان نقش بسزایی داشته باشد.
آینده داروخانههای آنلاین در ایران روشن پیش بینی می‌شود و با توجه به نیاز جامعه به دریافت خدمات غیرحضوری دارو، انتظار میرود که شاهد تحولات مثبتی در زمینه قوانین و مقررات مربوط به این حوزه باشیم.
فقط کاش میشدهمه داروها رو آنلاین خرید ، مخصوصاً اون‌هایی که سخته پیداشون میشه…