در حالی که بسیاری از ما گذران وقت در شبکههای اجتماعی را امری عادی و سرگرمکننده میدانیم، بسیاری اعتقاد دارند که استفاده بیش از حد از این شبکهها میتواند باعث اعتیاد، اضطراب، افسردگی، انزوا و FOMO یا ترس از دست دادن شود. در این مقاله قصد داریم تا درباره تاثیر شبکههای اجتماعی در زندگی خود را بررسی کنیم و به تاثیر مثبت و منفی این شبکهها بپردازیم.
نقش شبکههای اجتماعی در سلامت روان
انسان موجودی اجتماعی است. ما برای پیشرفت در زندگی به همراهی دیگران نیاز داریم و استحکام بخشیدن به ارتباطات، تأثیر زیادی بر سلامت روان و شادی ما دارد. برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران میتواند استرس، اضطراب و افسردگی را کاهش دهد، به افراد کمک کند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهند، آرامش و شادی به وجود آورد و در نهایت افراد را از تنهایی نجات دهد و به روزهای زندگی آنها اضافه کند. از طرف دیگر، فقدان ارتباطات اجتماعی میتواند سلامت روان و احساسات عاطفی افراد را با خطر جدی مواجه کند.
در دنیای امروز، بسیاری از ما برای یافتن و ارتباط با یکدیگر به پلتفرمهای آنلاین یا شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر، اسنپچت، یوتیوب و اینستاگرام متکی هستیم. در حالی که هر کدام مزایای خود را دارند، اما مهم است به یاد داشته باشید که شبکههای اجتماعی هرگز نمیتوانند جایگزینی برای ارتباطات انسانی در دنیای واقعی باشند. برای تحریک هورمونهایی که استرس را کاهش میدهند و باعث میشوند احساس شادی کنید، حتما لازم است که ملاقاتهای حضوری با افراد داشته باشید. در صورتی که برای این شبکهها که برای نزدیکتر کردن افراد طراحی شدهاند، زمان زیادی اختصاص دهید، میتوانند باعث شوند که احساس تنهایی و انزوا کنید و مشکلات مرتبط با سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی را تشدید کنند.
اگر زمان زیادی را در شبکههای اجتماعی میگذرانید و احساس غمگینی، نارضایتی، ناامیدی یا تنهایی میکنید، ممکن است لازم باشد تا تجدید نظری در رفتار خود در قبال این شبکهها داشته باشید و روتین زندگی خود را تغییر دهید.
جنبههای مثبت شبکههای اجتماعی در زندگی ما
به گفته ARABIA app، در حالی که تعامل مجازی در شبکههای اجتماعی مزایای ملاقاتها و تعاملهای حضوری را ندارد، اما با این حال مزایایی در مورد این شبکهها وجود دارد و میتوانید با کمک آنها به حفظ روابط خود کمک کنید.
شبکههای اجتماعی این فرصت را به شما میدهند تا به مزایای زیر دست پیدا کنید:
- با خانواده و دوستان در سراسر جهان ارتباط برقرار کنید و ارتباطات خود را بهروز نگه دارید.
- دوستانی جدید حتی در دیگر کشورها پیدا کنید؛ با افراد دیگری که علایق یا جاهطلبیهای مشابه دارند، ارتباط برقرار کنید.
- از اهداف و نگرشهای ارزشمند باخبر شوید و آنها را ترویج دهید. افزایش آگاهی در مورد مسائل مهم، یکی دیگر از مزایای شبکههای اجتماعی است.
- در موقعیتهای سخت به دنبال یا ارائه حمایت عاطفی باشید.
- اگر مثلاً در یک منطقه دورافتاده زندگی میکنید، یا استقلال محدودی دارید، اضطراب اجتماعی دارید یا بخشی از یک گروه به حاشیه رانده هستید، با کمک این شبکهها ارتباط اجتماعی خود را گسترش دهید.
- برای خلاقیت و ابراز وجود خود راهی پیدا کنید.
- منابع ارزشمند برای اطلاع از جدیدترین اتفاقات و همچنین یادگیری پیدا کنید.
جنبههای منفی شبکههای اجتماعی در زندگی ما
از آنجایی که این یک فناوری نسبتاً جدید است، تحقیقات کمی برای اثبات پیامدهای بلندمدت و خوب یا بد استفاده از شبکههای اجتماعی وجود دارد. با این حال، مطالعات متعددی ارتباط میان شبکههای اجتماعی و افزایش خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب، تنهایی، آسیب رساندن به خود و حتی افکار خودکشی را یافتهاند.
شبکههای اجتماعی میتوانند تاثیر منفیای در زندگی ما داشته باشند که برخی از نمونههای آن به شرح زیر است:
- عدم کافی بودن در مورد زندگی یا ظاهر خود. حتی اگر بدانید که تصاویری که در شبکههای اجتماعی مشاهده میکنید فیلترشده هستند، باز هم با مشاهده آنها این امکان وجود دارد که در مورد ظاهرتان یا آنچه در زندگیتان میگذرد احساس پوچی کنید. حتی، همه از این خبر داریم که در شبکههای اجتماعی همه به دنبال نشان دادن نقاط قوت خود هستند و به ندرت، نقاط ضعف خود را به اشتراک میگذارند. اما با وجود این آگاهی، نمیتوان احساس حسادت و نارضایتی را در زمان مشاهده جدیدترین عکس دوستتان در سفر ساحلی خود و یا پیشرفت فردی در محل کارش را نادیده گرفت.
- ترس از دست دادن (FOMO) و اعتیاد به شبکههای اجتماعی. ترس از دست دادن سالها است که در بسیاری از افراد رخ میدهد، اما به نظر میرسد شبکههایی مانند فیسبوک و اینستاگرام این احساس را تشدید میکنند. ترس از دست دادن میتواند بر عزت نفس شما تأثیر بگذارد، اضطراب شما را بیشتر کند و حتی باعث شود که اعتیاد شما نسبت به این شبکهها بیشتر شود. FOMO میتواند شما را وادار کند که هر چند دقیقه یکبار گوشی خود را بردارید تا از جدیدترین تصاویر و اخبار در این شبکهها باخبر شوید، حتی اگر در حین رانندگی باشید و از ساعت خواب شبانه شما نیز گذشته باشد.
- انزوا. مطالعهای در دانشگاه پنسیلوانیا نشان داد که استفاده زیاد از فیسبوک، اسنپچت و اینستاگرام باعث افزایش احساس تنهایی میشود. علاوه بر این، این مطالعه نشان داد که کاهش استفاده از شبکههای اجتماعی در واقع میتواند باعث شود کمتر احساس تنهایی و انزوا کنید و روند زندگی شما را بهبود میدهد.
- افسردگی و اضطراب. انسان برای داشتن سلامت روان نیاز به تماس چهره به چهره دارد. هیچ چیز به اندازه تماس چشم به چشم با فردی که برای شما مهم است، استرس را کاهش نمیدهد و خلق و خوی شما را بهبود نمیدهد. هرچه حضور در شبکههای اجتماعی را بر روابط شخصی اولویت دهید، بیشتر در معرض خطر ابتلا یا تشدید اختلالات خلقی مانند اضطراب و افسردگی هستید.
- زورگویی سایبری. گزارشهایی مبنی بر آزار و اذیت نوجوانان در شبکههای اجتماعی منتشر شده است و حتی بسیاری از کاربران دیگر در معرض نظرات توهین آمیز قرار میگیرند. شبکههای اجتماعی مانند توییتر میتوانند کانونی برای انتشار شایعات مضر، دروغها و سوءاستفادههایی باشند که میتوانند زخمهای عاطفی ماندگاری بر جای بگذارند.
- خود شیفتگی. به اشتراک گذاری سلفیهای بیپایان و تمام افکار درونی شما در شبکههای اجتماعی میتواند یک خودشیفتگی ناسالم در هر فردی ایجاد کند و شما را از ارتباطات واقعی دور کند.
سخن پایانی
استفاده از شبکههای اجتماعی در طول یک دهه و نیم گذشته به شدت افزایش یافته است. رشد تعداد افرادی که از فیسبوک، اینستاگرام، توییتر و اسنپچت و دیگر شبکههای اجتماعی استفاده میکنند،و زمان صرف شده در این شبکهها، باعث نگرانیهای بسیاری شده و به خصوص در مورد سلامت روان، نگرانیهای بسیاری وجود دارد.
مسلما هر چه در استفاده از این شبکهها محتاط عمل کنید و زمان آن را محدود کنید، میتوانید بیشترین بهره را از این شبکهها ببرید و جنبههای مثبت آنها را در زندگی خود بیشتر کنید.
نظرات در مورد : شبکههای اجتماعی چه تاثیری در زندگی ما دارند؟