رقابت فضایی در اوج؛ زنگ خطر برای استارلینک به صدا درآمد

به گزارش بخش اخبار علمی زوم تک , در حالی که شبکه ماهواره‌ای استارلینک متعلق به اسپیس‌ ایکس، به عنوان یک پیشگام در ارائه اینترنت پرسرعت جهانی از فضا شناخته می‌شود، گزارش‌ های جدید حاکی از آن است که این پروژه با تهدیدات جدی از سوی دو قدرت فضایی بزرگ، روسیه و چین، روبرو شده است. به نظر می‌رسد که مسکو و پکن، با نگرانی از پتانسیل نظامی و اطلاعاتی استارلینک، در حال توسعه فناوری‌ ها و راهبردهایی برای مقابله با این منظومه ماهواره‌ای هستند. این تحولات، زنگ هشداری برای آینده استارلینک و نقش آن در عرصه ارتباطات جهانی و امنیت فضایی به شمار می‌رود و می‌تواند فصل جدیدی از رقابت‌ های فضایی را رقم بزند.

جدال فضایی در سایه: تهدیدات روسیه و چین برای ماهواره‌ های استارلینک اسپیس‌ ایکس

گزارش‌ های تازه از وجود تهدیدهای جدی از سوی روسیه و چین علیه ماهواره‌ های استارلینک شرکت اسپیس‌ ایکس خبر می‌دهند. روسیه به طور فعال در حال توسعه سامانه‌ های نوین برای ایجاد اختلال در عملکرد این ماهواره‌ ها است و این موضوع نگرانی‌ های فزاینده‌ای را در مورد احتمال وقوع درگیری‌ های فضایی در آینده به وجود آورده است.

به نظر می‌رسد که روسیه علاوه بر سامانه‌ های موجود، یک سیستم پیشرفته‌ تر و پیچیده‌ تر با نام «کالینکا» را نیز در دست توسعه دارد که هدف اصلی آن شناسایی و مختل کردن سیگنال‌ های ارسالی از ماهواره‌ های استارلینک است.

وقوع یک درگیری احتمالی در فضا می‌تواند پیامدهای منفی گسترده و بلندمدتی به همراه داشته باشد که آثار آن به طور مستقیم بر زندگی روزمره ما روی زمین نیز احساس خواهد شد؛ چرا که امروزه تمامی ساکنان کره زمین به نوعی از داده‌ های فضایی بهره می‌برند.

بر اساس گزارش جدیدی که به ارزیابی توانمندی‌ های ضدفضایی ده‌ ها کشور در طول سال گذشته می‌پردازد، منظومه ماهواره‌ای استارلینک اسپیس‌ ایکس با تهدیداتی از جانب روسیه و چین روبرو است. این تهدیدات پس از آن قوت گرفت که در جریان جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲، از این سیستم اینترنت ماهواره‌ای برای اهداف نظامی در اوکراین استفاده شد.

این گزارش که توسط اندیشکده غیرحزبی «بنیاد امنیت جهانی» (SWF) منتشر شده، نشان می‌دهد که چگونه وابستگی روزافزون بشر به فضا، به ویژه در زمینه امنیت ملی، سبب شده است تا تعداد بیشتری از کشورها به توسعه قابلیت‌ های ضدفضایی خود بپردازند. این سند ۳۱۶ صفحه‌ای، با تکیه بر اطلاعات عمومی موجود از فوریه ۲۰۲۴ تا فوریه سال جاری، توانمندی‌ های ۱۲ کشور از جمله ایالات متحده، روسیه، چین، هند، استرالیا و همچنین کره شمالی و کره جنوبی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

در مقدمه این گزارش آمده است: «ما قویاً معتقدیم که یک بحث آزادتر و عمومی‌ تر در مورد این مسائل ضروری است. جامعه جهانی و اقتصاد ما به طور فزاینده‌ای به قابلیت‌ های فضایی وابسته هستند و یک درگیری در آینده در فضا می‌تواند پیامدهای منفی گسترده و طولانی‌ مدتی داشته باشد که در اینجا روی زمین نیز احساس شود، زیرا همه افراد روی این سیاره به شکلی از داده‌ های فضایی استفاده می‌کنند.»

استارلینک اسپیس‌ ایکس از یک شبکه وسیع از ماهواره‌ ها در مدار پایین زمین برای ارائه اینترنت پرسرعت پهن باند استفاده می‌کند. ساکنان اوکراین در سال ۲۰۲۲ و پس از قطع شدن خدمات اینترنتی در پی آغاز جنگ با روسیه، برای حفظ ارتباط خود به اینترنت به استفاده از استارلینک روی آوردند. این سرویس همچنین ارتباطات امنی را برای ارتش و دولت اوکراین فراهم کرد. با این حال، از ماه مه ۲۰۲۴، ارتش اوکراین با قطعی‌ های مکرر در اتصالات استارلینک مواجه شد و مقامات نظامی این اختلالات را به روسیه نسبت دادند.

این گزارش نشان می‌دهد که یک سیستم روسی به نام «توبول» (Tobol)، که در اصل برای محافظت از ماهواره‌ های روسی در برابر ایجاد پارازیت طراحی شده بود، برای مختل کردن سیگنال‌ های ماهواره تجاری استارلینک در خاک اوکراین مورد استفاده قرار گرفته است. این گزارش خاطرنشان می‌کند که اسناد فاش شده نشان می‌دهند که روسیه از حداقل سه تاسیسات توبول برای ایجاد اختلال در سیگنال‌ های ماهواره‌ای تجاری استارلینک در شرق اوکراین بهره برده است.

به نظر می‌رسد که روسیه همچنین در حال توسعه یک سیستم جدیدتر و پیچیده‌ تر به نام «کالینکا» (Kalinka) است که به طور خاص برای شناسایی و ایجاد اختلال در سیگنال‌ های ماهواره‌ های استارلینک طراحی شده است. آندری بزروکوف (Andrei Bezrukov)، مدیر مرکز روسیه برای سیستم‌ ها و فناوری‌ های بدون سرنشین که مسئول توسعه سیستم کالینکا است، در مصاحبه با رسانه‌ های دولتی اظهار داشت که این به اصطلاح «قاتل استارلینک» قادر خواهد بود پایانه‌ های ارتباطی متصل به «استارشیلد» (Starshield) را که نسخه نظامی استارلینک با ویژگی‌ های امنیتی پیشرفته است، شناسایی کند.

گزارش‌ های تکمیلی حاکی از آن است که روسیه سیگنال‌ های جی‌ پی‌ اس (GPS) را در چهار کشور اروپایی شامل فرانسه، هلند، سوئد و لوکزامبورگ مسدود کرده است. همچنین گزارش‌ هایی مبنی بر قطع شبکه‌ های تلویزیونی کودکان در این کشورها توسط روسیه به منظور پخش تصاویری از جنگ اوکراین منتشر شده است. هیئت مقررات رادیویی اتحادیه بین‌المللی مخابرات اعلام کرده است که احتمالاً منشاء این تداخل‌ ها ایستگاه‌ های واقع در مسکو، کالینینگراد و پاولوفکا بوده است.

در این گزارش تصریح شده است: «از ماه فوریه ۲۰۲۵، به نظر می‌رسد که سرویس استارلینک به طور قابل ملاحظه‌ای در برابر حملات سایبری مقاوم‌ تر شده است.»

بر اساس این گزارش، چین نیز به طور جدی در حال سرمایه‌گذاری بر روی قابلیت‌ های مشابه برای درگیری‌ های مسلحانه احتمالی آینده با ایالات متحده آمریکا است.

آزمایش هواپیما های فراصوت با کمک استارلینک

در ماه ژوئیه سال گذشته، محققان نیروی دریایی ارتش چین از طرح‌هایی برای زیردریایی‌ های مجهز به لیزر و دکل‌ های جمع‌ شونده رونمایی کردند که می‌توانند ماهواره‌ های استارلینک یا سایر سیستم‌ های نظارت فضایی را هدف قرار دهند. با این حال، خود محققان نیز اذعان کرده‌اند که توانایی‌ های شناسایی محدود زیردریایی‌ ها نیازمند دریافت اطلاعات دقیق موقعیت ماهواره‌ ها از منابع خارجی است.

این گزارش همچنین اشاره می‌کند که در همین حال، نیروی فضایی ایالات متحده آمریکا در حال آزمایش پارازیت‌ های ماهواره‌ای جدیدی به نام پایانه‌ های مدولار از راه دور است که برای عملکرد از راه دور و ارائه قابلیت جنگ الکترونیکی ضدفضایی طراحی شده‌اند.

نبرد پنهان در فضا | «کالینکا»؛ سلاح جدید روسیه علیه ماهواره‌ های استارلینک

در حالی که وابستگی جهانی به اینترنت و داده‌ های فضایی به طور پیوسته در حال افزایش است، روسیه گامی مهم در توسعه یک سامانه پیشرفته ضدفضایی به نام «کالینکا» برداشته است؛ سیستمی که هدف اصلی آن ایجاد اختلال در شبکه ماهواره‌ای استارلینک است. بر اساس گزارش منتشر شده توسط اندیشکده SWF، افزایش تنش‌ ها میان قدرت‌ های جهانی، به ویژه پس از آغاز جنگ اوکراین، موجب تمرکز بیشتر کشورها بر توسعه فناوری‌ های جنگ فضایی شده است. این رقابت پنهان در مدار زمین، تهدیدی جدی برای امنیت اطلاعات و ارتباطات در سطح جهانی به شمار می‌رود؛ تهدیدی که آثار آن می‌تواند به طور مستقیم بر زندگی روزمره ما روی زمین نیز سایه بیفکند.

در این گزارش آمده است که وابستگی روزافزون بشر به فضا، به ویژه برای امنیت ملی، سبب شده است تا تعداد بیشتری از کشورها به توسعه قابلیت‌ های ضدفضایی خود بپردازند. این امر به ویژه در مورد روسیه و چین صادق است، که هر دو کشور به طور فعال در حال توسعه سیستم‌ های جدیدی برای ایجاد اختلال در عملکرد ماهواره‌ های استارلینک هستند.

این گزارش همچنین هشدار می‌دهد که یک درگیری احتمالی در آینده در فضا می‌تواند پیامدهای منفی گسترده و بلندمدتی به همراه داشته باشد که آثار آن به طور مستقیم بر زندگی روزمره ما روی زمین نیز احساس خواهد شد. این امر به این دلیل است که امروزه تمامی ساکنان کره زمین به نوعی از داده‌ های فضایی بهره می‌برند.