درمان هموروئید داخلی و خارجی با روش‌های گوناگون

بالشتک‌های عروقی در دیواره مقعد همه افراد وجود دارند. اما هنگامی که به طور غیر طبیعی بزرگ می‌شوند، می‌توانند علائمی ایجاد کنند و به بیماری هموروئید تبدیل شوند. هموروئید به معنی تورم در عروق قسمت پایین رکتوم و مقعد است. وریدهای اطراف مقعد به دلیل افزایش فشار در قسمت تحتانی رکتوم کشیده می‌شوند. این عروق به دلیل کشیدگی زیاد دچارپارگی  یا تورم می‌شوند. هموروئید ممکن است در مکان‌های مختلف به طور همزمان ایجاد شود. بر اساس مکان طبقه بندی شده، 2 نوع هموروئید وجود دارد:

هموروئید خارجی: هموروئید خارجی بواسیری است که وریدهای خارج از مقعد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برآمدگی‌های خارجی را می‌توان به وضوح در اطراف ناحیه مقعد مشاهده و لمس کرد. آن‌ها با سلول‌هایی شبیه به پوست پوشیده شده اند که معمولاً کمی کمتر از پوست اطراف صورتی رنگ هستند. به دلیل تحریک عصب اطراف، علائم ممکن است شامل درد یا ناراحتی، خارش یا تورم در اطراف مقعد و خونریزی مقعدی باشد که ممکن است در حین اجابت مزاج مشاهده شود.

هموروئید داخلی: هموروئید داخلی در داخل راست روده و مقعد قرار دارد. آن‌ها در عمق راست روده قرار دارند و از خارج قابل مشاهده نیستند. بدون عوارض، معمولاً درد، ناراحتی یا تحریک مقعد ایجاد نمی‌کنند. با این حال، بواسیر ممکن است از طریق راست روده در اثر فشار در حین حرکت روده بیرون بزند.

درجات بواسیر داخلی:

بواسیر داخلی بر اساس اندازه و شدت بیرون زدگی آن‌ها طبقه بندی می‌شوند:

هموروئید درجه یک خونریزی می‌کند، اما پرولاپس نمی‌کند. در کولونوسکوپی، آن‌ها به صورت برآمدگی‌های کوچک در لومن دیده می‌شوند.

هموروئیدهای درجه دو در خارج از کانال مقعد پرولاپس می‌کنند، اما خود به خود به داخل برمی‌گردند.

هموروئیدهای درجه سه خارج از کانال مقعدی بیرون زده و برای بازگشت به داخل نیاز به فشار دست دارند.

هموروئیدهای درجه چهار دائماً پرولاپس می‌شوند. هموروئیدهای ترومبوز حاد و آن‌هایی که درگیر افتادگی مخاط رکتوم ‌اند نیز درجه چهار هستند.

شایع ترین علامت هموروئید داخلی خونریزی قرمز روشن همراه با حرکات روده است. بیماران همچنین ممکن است خارش یا احساس فشار، ناراحتی یا تخلیه ناقص، گاهی اوقات با ترشحات رکتوم داشته باشند. بواسیر داخلی معمولاً بدون درد است. درد اغلب نشان دهنده یک شقاق مقعدی، آبسه پری مقعدی یا هموروئید خارجی ترومبوز شده است.

تشخیص هموروئید

اکثر موارد هموروئید “خونریزی رکتوم” را نشان داده اند که خون قرمز روشن است که روی دستمال توالت قابل مشاهده است. بیشتر اوقات، بیماران خون را در مدفوع مشاهده می‌کنند. وجود تورم، درد یا ناراحتی در ناحیه مقعد ممکن است.

اگر هموروئید از طریق راست روده بیرون بزند، بیماران ممکن است دچار درد شدید مقعدی شوند که تا حد زیادی فعالیت‌های آن‌ها را به خصوص در حالت ایستاده یا نشستن قطع می‌کند. در صورت خونریزی شدید، بیماران دچار کم خونی و خستگی می‌شوند.

درمان دارویی و خانگی هموروئید

مصرف کافی فیبر در رژیم غذایی یکی از راه‌های درمان بواسیر خارجی در خانه است که به رفع یبوست و بهبود این عارضه کمک می‌کند.

میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل به نرم شدن مدفوع و افزایش حجم آن کمک می‌کنند و از فشاری که می‌تواند باعث هموروئید شود جلوگیری می‌کند.

در صورت بروز یبوست، می‌توان داروهای ملین را در نظر گرفت. سولفات منیزیم، امولسیون پارافین مایع و ملین‌های حجیم ساز.

حمام سیتز هم یکی دیگر از روش‌هایی است که می‌تواند تاثیر خوبی در بهبود این عارضه داشته باشد. برای این منظور باید روزانه دو یا سه مرتبه و هر بار به مدت ده دقیقه در لگن آب گرم بنشینید. اضافه کردن موادی مثل سرکه سیب، نمک، جوش شیرین و … علاوه بر پاکسازی ناحیه مقعد، با افزایش گردش خون روند بهبود بیماری را تسریع می بخشد.

استفاده از قرص و داروهای مسکن و یا شیاف و پماد آنتی هموروئید هم توصیه می‌شود.

قرار دادن کمپرس سرد در ناحیه بیماری می‌تواند با بهبود التهاب و تورم، به درمان سریع این عارضه کمک کند.

اگر درد به دلیل التهاب متوسط ​​توسعه یابد، به داروهای مسکن نیاز است.

اگر خونریزی مقعدی بیش از 1 هفته ادامه داشته باشد یا به طور منظم با وجود سایر شرایط مشکوک به خصوص در بیماران بالای 40 سال بروز کند و از بین برود، کولونوسکوپی به منظور بررسی بیشتر سرطان کولورکتال بسیار توصیه می‌شود.

درمان‌های پزشکی بواسیر

در موارد متوسط یا شدید، درمان های اضافی عبارتند از:

تزریق (اسکلروتراپی): یک محلول شیمیایی به بافت هموروئید تزریق می‌شود تا با آسیب رساندن به رگ های خونی و کاهش خون رسانی به هموروئید، آن را کوچک کند. رژیم توصیه شده یک تزریق هفتگی برای 3-5 هفته متوالی است. میزان موفقیت درمان تقریباً 60٪ است.

بستن نوار لاستیکی: در طی این روش، یک یا دو باند لاستیکی کوچک در اطراف پایه هموروئید داخلی قرار می‌گیرند تا گردش خون آن قطع شود. بواسیر خشک می‌شود و در عرض یک هفته می‌افتد.

لیزر بواسیر: درمان قطعی بواسیر با روش لیزر هموروئید که امروزه جایگزین عمل‌های سنتی شده، به دلیل نتایج رضایت بخشی که تا کنون داشته مورد استقبال بیماران و پزشکان قرار گرفته است. روش لیزر درمانی به عنوان جدیدترین متد درمان انواع عارضه های نشیمنگاهی شناخته می شود که کاملا ایمن، بی خطر و سریع است. درمان هموروئید با لیزر هم یک عمل سرپایی به حساب می‌آید که تحت بی حسی موضعی، رگ‌های هموروئیدی حذف می‌شود و نیازی به چاقوی جراحی نیست.

با توجه به اینکه مراکز زیادی برای لیزر بواسیر یا هموروئید در تهران وجود دارد، بیماران بسیاری از سایر شهر‌ها برای درمان این عارضه مراجعه می‌کنند. با اینکه لیزر یک عمل سرپایی است، تخصص و تجربه پزشک تاثیر زیادی در نتیجه این روش درمان دارد و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. درمان هموروئید در تهران ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد، اما با توجه به تعداد زیاد مراکز لیزر هموروئید و پزشکان متخصص، قطعا گزینه بهتری برای افراد می‌باشد.

هموروئیدکتومی بسته: در این روش، زائده های هموروئیدی بوسیله چاقوی جراحی بطور کامل حذف می‌شوند و سپس از نخ بخیه برای بستن ناحیه برش داده شده، استفاده می‌شود.

هموروئیدکتومی باز: عمل بواسیر یا هموروئید به روش هموروئیدکتومی باز، مشابه روش بسته انجام می‌شود. با این تفاوت که در روش باز محل جراحی بدون بخیه رها می‌شود تا مرور زمان ترمیم شود. این روش معمولا تا چند روز نیاز به پانسمان دارد.

علل و عوامل خطر هموروئید

عوامل خطر اصلی برای ایجاد هموروئید عبارتند از: زور زدن بیش از حد (به دلیل یبوست مزمن)، افزایش سن و افزایش فشار داخل شکمی (مانند بارداری، سرفه مزمن یا آسیت)

سایر عوامل خطر کمتر شایع عبارتند از: توده‌های لگنی یا شکمی، سابقه خانوادگی، نارسایی قلبی یا فشار خون پورتال.

علائم بالینی

بواسیر معمولاً با خونریزی مقعدی قرمز روشن بدون درد، معمولاً پس از اجابت مزاج ظاهر می‌شود و اغلب روی کاغذ یا روی تابه دیده می‌شود. نکته مهم این است که خون روی سطح مدفوع دیده می شود، نه مخلوط.

علائم دیگر عبارتند از خارش (به دلیل ترشح و تحریک مزمن مخاطی)، پری رکتوم یا توده مقعدی و کثیفی (به دلیل اختلال در خودداری یا ترشح مخاطی).

هموروئید پرولاپس بزرگ می‌تواند ترومبوز شود. این عارضه بسیار دردناک است و بیماران اغلب با علائم شدید به بخش‌های اورژانس مراجعه می‌کنند.

معاینه معمولاً طبیعی خواهد بود مگر اینکه بواسیر پرولاپس شده باشد. یک هموروئید پرولاپس ترومبوزه به صورت توده‌ای کبود/آبی و کاملا دردناک در اطراف ناحیه مقعدی ظاهر می‌شود.

منابع:

bangkokhospital.com

clinicdarman.com