بررسی کاربرد لامپ یو وی سی و لامپ فتوتراپی

نور از طیف‌های مختلفی تشکیل شده که یکی از این طیف‌ها نور ماورا بنفش است. طیف ماورا بنفش در ساخت لامپ یو وی از جمله لامپ یو وی سی، لامپ فتوتراپی، لامپ‌های یو وی ای و یو وی بی همچنین لامپ‌ها و پروژکتورهای بلک لایت به کار می‌رود. لامپ یو وی سی یکی از محصولات نور ماورا بنفش است که با طول موج کوتاه خود قادر به تغییر DNA موجودات زنده است و میکرو ارگانیزم‌ها را از بین می‌برد و مانع از تکثیر آن‌ها می‌شود. این محصول در ضد عفونی محیط، هوا و گندزدایی آب کاربرد دارد. لامپ فتوتراپی یا لامپ زردی نوزاد از دیگر محصولات در دسته‌ی لامپ‌های تخصصی ماورا بنفش است که در درمان بیماری زردی نوزاد و انواع بیماری‌های پوستی در بزرگسالان به کار می‌رود.

ماورا بنفش چیست؟

طیف ماورا بنفش یا یو وی طول موجی بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر دارد و امواجی کوتاه‌تر از نور مرئی دارد و به سه دسته‌ی A, B و C تقسیم بندی می‌شود:

• UVA یا نور ماوراء بنفش با انرژی کم و طول موج 315 تا 400 نانومتر در ساخت لامپ‌های بلک لایت، لامپ‌های حشره کش، تشخیص اسناد، سکه و پول تقلبی، بررسی صحنه جرم، بررسی‌ها بهداشتی، پیدا کردن نشتی در برخی منابع به کار می‌رود. این دسته از نور ماورا بنفش برای انسان خطری ندارد.
• UVB یا نور ماوراء بنفش با انرژی متوسط و طول موج 28 تا 315 نانومتر از طیف ماورا بنفش معمولا در ترکیب با نوع A در ساخت لامپ‌های پرندگان و خزندگان، دستگاه‌های سولاریوم، خشک کردن چسب و رزین و صنایع مختلف کاربرد دارد. این اشعه کمتر از یو وی سی برای انسان خطر دارد البته زیاد ماندن در مجاورت آن برای انسان خطرناک است.
• UVC یا نور ماوراء بنفش با انرژی بسیار بالا و طول موج 100 تا 280 نانومتر در ساخت لامپ‌های یو وی سی و ضد عفونی محیط، هوا و گندزدایی آب به کار می‌رود. این طیف از نور ماورا بنفش برای انسان بسیار خطرناک است.

لامپ فتوتراپی چیست

لامپ فتوتراپی از دسته‌ی لامپ‌های ماورا بنفش است که با طول موج مهندسی شده‌ی خود در درمان بیماری زردی نوزاد و برخی از مشکلات پوستی در بزرگسالان کاربرد دارد. طول موج این لامپ بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ نانومتر است که طول موج آن بین طیف uva و نور مرئی قرار دارد. این نور برای انسان و نوزاد هیچ خطر جدی ندارد. لامپ فتوتراپی به صورت مهتابی فلورسنت و ال ای دی در بازار موجود است. اخیرا پتوی‌های فتوتراپی یا بیلی بلنکت به جای استفاده از دستگاه فتوتراپی برای درمان نوزاد استفاده می‌شود.

بیماری زردی نوزاد چیست

بیماری زردی نوزاد یا هیپربیلی روبنمی از مشکلات رایج در هنگام تولد نوزاد است که به طور متوسط از هر پنج نوزاد سه نوزاد را در هنگام تولد درگیر می‌کند. زردی نوزاد زمانی رخ می‌دهد که سطح بیلی روبین نوزاد از حد نورمال بالاتر باشد و به دلیل کم کاری کبد بدن قادر به دفع آن نباشد که معمولا در موارد خفیف با خوردن شیر مادر بعد از مدتی رفع می‌شود. اما اگر سطح بیلی روبین خیلی زیاد باشد استفاده از دستگاه فتوتراپی یا همان دستگاه زردی نوزاد تجویز می‌شود. این دستگاه یکی از موثرترین و رایج‌ترین روش درمان زردی نوزاد است و به عنوان راه درمانی بی خطر پیش از درمان‌های پر ریسک مانند تعویض خون به کار می‌رود.

عوارض استفاده از لامپ فتوتراپی

• قرمز شدن موقت پوست نوزاد
• جدا شدن نوزاد از مادر و تداخل در پیوند نوزاد و مادر
• مختل شدن زمان شیر خوردن
• بالا رفتن دمای بدن نوزاد و در نتیجه کم آبی
• کمبود موقت کلسیم
• ایجاد اختلال در ریتم شبانه روز و چرخه‌ی خواب و در نتیجه گریه‌های بدون اشک

نکات استفاده از لامپ فتوتراپی

استفاده از این لامپ و دستگاه فتوتراپی عوارضی جدی ندارد به همین دلیل برخی از والدین ترجیح می‌دهند که با اجاره‌ی دستگاه فتوتراپی نوزاد خود را به خانه ببرند. نکات استفاده از دستگاه زردی نوزاد:

• چشم‌های نوزاد را با چشم‌بند مخصوص بپوشانید
• دمای بدن نوزاد و زمان قرار گیری دستگاه را یادداشت کنید
• نوزاد را بدون لباس و تنها با پوشک در دستگاه قرار دهید. (لامپ فتو تراپی نباید به اندام تناسلی بتابد)
• نوزاد باید به کرات چرخیده شود
• با آزمایش خون و اطلاع از سطح بیلی روبین نوزاد از روند درمان اطلاع حاصل کنید

لامپ فتوتراپی یا نوردرمانی برای بزرگسالان

لامپ فتوتراپی علاوه بر درمان نوزادان برای بزرگسالان نیز استفاده می‌شود این طیف نوری در درمان بیماری‌های پوستی مانند پسوزیاریس، تغییرات رنگدانه‌ای و بیماری‌های خود ایمنی پوستی کاربرد دارد. لامپ فتوتراپی در بیماری‌ها خود ایمنی با خاموش‌کردن سلول‌های سیستم ایمنی به بیماری‌هایی با زمینه خود ایمنی کمک می‌کند. در این بیماری‌ها سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های سالم را هدف قرار می‌دهد.

لامپ یو وی سی چیست و چه کاربردهایی دارد

لامپ uv از طیف کوتاه بین ۱۰۰ تا ۲۸۰ نانومتر از طیف ماورا بنفش برای ضد عفونی هوا، محیط و آب استفاده می‌کند. ساختار و ظاهر این لامپ مانند یک لامپ فلورسنت مهتابی است که به همین دلیل پخش نور خوبی دارد. این لامپ برای انسان خطرناک است و زمان روشن‌شدن آن نباید هیچ موجود زنده‌ای در محیط حضور داشته باشد. این لامپ تا ۹۹٪ میکروب‌های محیط را از بین می‌برد و در ضدعفونی بیمارستان‌ها، مکان‌های عمومی و صنایع غذایی و… کاربرد دارد. این محصولات بسته به وات معمولا بین ۶۰۰۰ تا ۹۰۰۰ ساعت طول عمر دارد.

• ضد عفونی محیط‌های بیمارستانی، آزمایشگاه‌ها، اتاق عمل، استریل تجهیزات پزشکی، مطب‌های دندانپزشکی
• به کار گیری لامپ یو وی سی در دستگاه تصفیه آب، نوشابه سازی و سایر صنایع غذایی
• یکی دیگر از کاربردهای لامپ یو وی سی دستگاه تصفیه هوا و از بین بردن باکتری‌ها و بوی نامطبوع تولید شده توسط آن‌ها
• هرگز به لامپ یو وی سی به صورت مستقیم نگاه نکنید
• برای استفاده از لامپ بهتر است از تایمر استفاده کنید
• برای ضد عفونی محیط لامپ باید حدقل ۴۰ دقیقه روشن باشد.
• یک لامپ ۱۵ وات حداقل ۱۰ متر مربع را پوشش می‌دهد.

مزایای استفاده از لامپ یو وی سی برای ضد عفونی:

• محیط بلافاصله بعد از ضدعفونی قابل استفاده است.
• یکی از مزیت‌های لامپ یو وی سی باقی نماندن هیچگونه بو و آلاینده پس از ضدعفونی است
• صرفه جویی در نیروی کار