اسنپ و معمای هزینه ها: چرا تخفیف ها دارایی نامشهود نیستند؟

به گزارش بخش اخبار فناوری زوم تک , در دنیای پیچیده حسابداری شرکت‌ های فناوری‌ محور، اسنپ یکی از نمونه‌ های بحث‌ برانگیز است. یکی از معماهای کلیدی درباره صورت‌ های مالی این شرکت، نحوه برخورد با تخفیف‌ های ارائه‌ شده به مشتریان است؛ هزینه‌ هایی که رقم قابل‌ توجهی را شامل می‌شود اما برخلاف تصور عمومی، به‌ عنوان “دارایی نامشهود” ثبت نمی‌شوند. این موضوع نه‌ تنها نگاه کاربران و سرمایه‌ گذاران را به خود جلب کرده، بلکه بحث‌ های فنی زیادی را در میان حسابداران و تحلیل‌ گران مالی به‌ راه انداخته است. چرا تخفیف‌ ها در ترازنامه دارایی به‌حساب نمی‌آیند؟ پاسخ در اصول حسابداری نهفته است.

 راز پنهان در صورت‌ های مالی اسنپ؛ تخفیف‌ ها چرا دارایی نیستند؟

در دنیای پیچیده حسابداری شرکت های بزرگ، به خصوص استارتاپ های فناوری محور، نحوه ثبت هزینه ها می تواند تفاوت میان یک تصویر مالی شفاف و یک گزارش گمراه کننده را رقم بزند. یکی از چالش برانگیز ترین مباحث در این زمینه، به نحوه برخورد با مخارجی باز می گردد که برای جذب و نگهداری کاربران صرف می شود. سوال اصلی اینجاست: آیا تخفیف هایی که به مسافران داده می شود و پاداش هایی که به رانندگان تعلق می گیرد، باید به عنوان یک هزینه جاری در همان لحظه ثبت شوند یا می توان آن ها را نوعی سرمایه گذاری یا “دارایی نامشهود” برای آینده تلقی کرد؟ شرکت اسنپ، به عنوان یکی از بزرگ ترین بازیگران این حوزه در ایران، پاسخی قاطع و شفاف به این سوال می دهد و رویکرد خود را بر پایه استانداردهای بین المللی حسابداری بنا کرده است.

اسنپ روشی مستقیم و بدون ابهام را برای ثبت این هزینه ها انتخاب کرده است. تمام مبالغی که صرف تخفیف دادن به مسافران یا ارائه طرح های تشویقی به رانندگان می شود، مستقیما به عنوان هزینه های عملیاتی در صورت های سود و زیان شرکت ثبت می گردد. این یعنی شرکت این مخارج را به عنوان هزینه های مربوط به فعالیت های جاری خود می شناسد و آن ها را در همان دوره مالی که اتفاق افتاده اند، گزارش می کند. شاید اسنپ هنوز وارد بازار بورس نشده باشد، اما تمام گزارش های مالی آن بر اساس معتبرترین استانداردهای جهانی، یعنی استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS)، تهیه و تنظیم می شود. این تعهد به شفافیت کمک می کند تا از ارائه یک تصویر غیر واقعی که می تواند تحلیلگران و سرمایه گذاران را به اشتباه بیندازد، جلوگیری شود. در واقع، اسنپ با این کار تلاش می کند تا تصویری دقیق، قابل اعتماد و واقعی از هزینه های اداره کردن یک کسب و کار تاکسی اینترنتی را به نمایش بگذارد.

چرا اسنپ هزینه های کاربران را دارایی نمی داند؟

جلال قارایی، معاون مالی گروه اسنپ، منطق پشت این تصمیم را با استناد به اصول حسابداری بین المللی شرح می دهد. او توضیح می دهد که بر اساس استاندارد بین المللی حسابداری، یک هزینه تنها زمانی می تواند به عنوان دارایی نامشهود ثبت شود که بتوان با اطمینان بالایی ثابت کرد که این هزینه در آینده منافع اقتصادی مشخص و قابل اندازه گیری ای برای شرکت به همراه خواهد داشت. از آنجایی که طرح های تشویقی برای رانندگان و تخفیف های ارائه شده به مسافران، بیشتر برای تحریک رفتار مصرفی در کوتاه مدت طراحی شده اند، نمی توان با قطعیت گفت که این هزینه ها در سال های آینده چه سودی را نصیب شرکت خواهند کرد. منافع این اقدامات موقتی و اغلب غیر قابل پیش بینی هستند. به همین دلیل، اسنپ این هزینه ها را به عنوان سرمایه گذاری بلند مدت یا دارایی نامشهود در نظر نمی گیرد و آن ها را مستقیما در صورت سود و زیان خود منعکس می کند.

قارایی در ادامه به پیامدهای خطرناک رویکرد جایگزین اشاره می کند. او می گوید: “تصور کنید شرکتی هزینه هایی مانند معافیت رانندگان از کمیسیون، پاداش های نقدی یا تخفیف های بزرگ به مسافران را به جای ثبت فوری، به عنوان دارایی نامشهود شناسایی کند. اتفاقی که می افتد این است که این هزینه های سنگین به جای آنکه در گزارش مالی همان سال نشان داده شوند، به سال های آینده منتقل شده و در طول چند سال مستهلک می شوند.” نتیجه این کار، پنهان شدن زیان واقعی شرکت در کوتاه مدت و ساختن یک چهره ظاهری سودده از کسب و کار است. این روش شاید در ظاهر برای مدیریت داخلی جذاب باشد، اما برای یک تحلیلگر خارجی یا سرمایه گذاری که به دنبال درک واقعیت های مالی شرکت است، فوق العاده گمراه کننده خواهد بود.

نگاهی به رویه جهانی: اوبر و لیفت چگونه عمل می کنند؟

رویکرد اسنپ در این زمینه یک تصمیم داخلی یا منحصر به فرد نیست، بلکه با رویه های متعارف جهانی در صنعت تاکسی های اینترنتی کاملا همسو است. معاون مالی گروه اسنپ تاکید می کند که در بازارهای بالغ جهانی، تخفیف ها و طرح های تشویقی، ماهیت مصرفی و جاری دارند و به عنوان سرمایه گذاری های بلند مدت شناخته نمی شوند. صورت های مالی باید آینه تمام نمای واقعیت های جاری یک شرکت باشند، نه یک سناریوی خوش بینانه و غیر واقعی از آینده ای نامعلوم.

بهترین مثال برای این موضوع، غول های تاکسی اینترنتی آمریکا یعنی اوبر و لیفت هستند. این دو شرکت نیز دقیقا همین رویه را در پیش گرفته اند. آن ها تمام هزینه های مرتبط با بازاریابی، تخفیف های مسافران و طرح های تشویقی رانندگان را به عنوان هزینه های جاری در صورت های مالی خود شناسایی می کنند. در مقابل، هزینه هایی که برای توسعه نرم افزار، استخدام مهندسان و تیم های محصول صرف می شود، به عنوان دارایی نامشهود ثبت می گردند. چرا که انتظار می رود این سرمایه گذاری در بخش فناوری، منافع اقتصادی مشخص و قابل اندازه گیری در آینده ایجاد کند. این تمایز گذاری دقیق میان انواع هزینه ها، از هرگونه تحریف واقعیت مالی و تفسیر به رای استانداردهای حسابداری جلوگیری می کند.

شفافیت مالی، کلید تصمیم گیری دقیق

با وجود این سطح از شفافیت و شناسایی کامل هزینه ها در همان دوره وقوع، اسنپ همچنان یک شرکت سودده با جریان نقد عملیاتی مثبت است. این موضوع نشان می دهد که مدل کسب و کار این شرکت از پایداری لازم برخوردار است. به گفته قارایی، تصمیم اسنپ برای شناسایی مستقیم هزینه ها، چیزی فراتر از یک انضباط مالی ساده است. او می گوید: “این رویکرد شفاف به ما کمک کرده است تا همواره با تصویر واقعی تری از وضعیت مالی شرکت روبرو شویم و بر اساس همین واقعیت ها، تصمیم های دقیق تری برای آینده بگیریم.” در نهایت، این استراتژی مالی نه تنها به نفع خود شرکت است، بلکه اعتماد ذی نفعان، سرمایه گذاران بالقوه و تحلیلگران بازار را نیز جلب می کند، زیرا آن ها می دانند با گزارش هایی صادقانه و شفاف روبرو هستند.